Zapalenie gardła jesienią i zimą to prawdziwa zmora, która powszechnie występuje zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Czy wiesz, skąd się bierze ta choroba? Wbrew pozorom ma to niebagatelne znaczenie. Podłoże zapalenia gardła determinuje metodę jego leczenia. Zapalenie gardła może być wywołane przez wirusy lub bakterie (czasem też przez grzyby lub ma przyczyny niezakaźne, ale to rzadkie przypadki). Jakie są objawy wirusowego, a jakie bakteryjnego zapalenia gardła i jak je leczyć?
Wirusowe zapalenie gardła
Wirusy są przyczyną od 50% do 80% ostrych zapaleń gardła. U dorosłych wirusy powodują 90% przypadków, u dzieci – 70%. Gardło atakować mogą adenowirusy, rhinowirusy, enterowirusy, wirusy grypy oraz paragrypy, wirus Epsteina-Barr (wywołuje mononukleozę zakaźną), wirus opryszczki. Odpowiedzialne są nie tylko za infekcję błony śluzowej gardła, ale czasem też doprowadzają do zakażenia jego tkanki chłonnej. Zapalenie gardła to też objaw towarzyszący innym wirusówkom, takim jak ospa wietrzna, odra czy różyczka. Jak przebiega wirusowe zapalenie gardła? Objawy rozpoczynają się od uczucia suchości w gardle, potem zaczyna się pieczenie, ból podczas przełykania jedzenia i śliny, który później występuje już non stop, niejednokrotnie chrypka. Poza objawami gardłowymi pojawia się niewielkie podwyższenie temperatury i bóle mięśni, kaszel oraz katar przez 2 lub 3 dni przed bólem gardła. Dodatkowo zauważa się żywo czerwoną barwę błony śluzowej gardła i czasem nieznaczne powiększenie węzłów chłonnych. Na migdałkach, kiedy uważnie się przyjrzymy, można dostrzec małe pęcherzyki z płynem surowiczym. Objawy mogą dotyczyć też oczu: świąd, przekrwione spojówki, zapalenie spojówek. Chory ma ogólne kiepskie samopoczucie.
Bakteryjne zapalenie gardła
Bakterie wywołują od 4% do 10% zapaleń gardła. Najczęściej odpowiedzialne za bakteryjne zapalenie gardła są paciorkowce beta hemolizujące grupy A, które stoją za 90% przypadków. Także te ziarenkowce wywołują ostre zapalenie migdałków podniebnych, czyli anginę. Należy jednak pamiętać, że nie każde bakteryjne zapalenie gardła to angina. Jak rozpoznać chorobę wywołaną przez bakterie? Po zajrzeniu do gardła można zauważyć bardzo ciemne zabarwienie błony śluzowej gardła, przekrwione migdałki z białym nalotem, szary nalot na języku. Objawami przy tym rodzaju zapalenia gardła są bardzo silny ból gardła, wysoka gorączka (ponad 38 st. C), obrzęknięte i powiększone węzły chłonne, czasem dreszcze, ogólne uczucie osłabienia. Nie występuje tu jednak ani katar, ani kaszel ani ból oczu. Aby skutecznie odróżnić zapalenie gardła bakteryjne od wirusowego stosuje się wywiad lekarski oparty na tzw. punktowej skali Centora. Cztery punkty tej skali to: gorączka powyżej 38 st. C, obecność wysięku na migdałkach podniebiennych, brak kaszlu oraz powiększenie i tkliwość węzłów chłonnych szyjnych. Jeśli mamy przynajmniej trzy z tych objawów, zapalenie gardła kwalifikuje się jako bakteryjne. Dla stuprocentowej pewności należałoby wykonać wymaz z gardła – po 24h wiadomo już czy wirusy czy bakterie wywołały naszą chorobę. Więcej o tym, co wywołuje bakteryjne zapalenie gardła, można poczytać tu: http://www.tantumverde.pl/blog/bakteryjne-zapalenie-gardla/. Jest jeszcze jedna dość znacząca różnica między zapaleniem gardła wirusowym i bakteryjnym – przy tym drugim mogą pojawić się powikłania, jeśli jest ono nieskutecznie leczone. Do powikłań należą: ropień okołogardłowy, ropne zapalenie ucha, ropne zapalenie zatok lub ropne zapalenie węzłów chłonnych.
Leczenie zapalenia gardła
Infekcja wirusowa zazwyczaj mija po maksymalnie 7 dniach. Objawy samoistnie się wycofują. Chyba że dochodzi do zainfekowania tkanki chłonnej gardła wtedy dolegliwości mogą przeciągnąć się do 2 tygodni. Leczenie infekcji wirusowej polega tylko na zwalczaniu objawów. Nie stosuje się tu antybiotyków, bo one na wirusy nie działają. Można łagodzić ból tabletkami na gardło, aerozolami, stosować spraye do nosa, syropy na kaszel. Pomocne są płukanki – roztworem sody oczyszczonej, soli kuchennej, naparem z kurkumy. Przyjmować można też leki przeciwzapalne, zawierające np. ibuprofen. Wskazany jest odpoczynek. Natomiast bakteryjne zapalenie gardła należy bezwzględnie leczyć antybiotykiem. W tym celu konieczne jest udanie się do lekarza, który przepisze nam odpowiedni antybiotyk – najczęściej będzie to penicylina lub amoksycylina, cefalosporyna, azytromycyna. Antybiotyki pomogą zwalczać przyczyny zapalenia gardła. Na leczenie objawów pomocne będą tabletki lub spray na gardło z benzydaminą, lidokainą, salicylanem choliny lub składnikami ziołowymi, inhalacje, paracetamol lub ibuprofen na gorączkę. Oczywiście tu także przyda się wypoczynek, wyleżenie w łóżku, picie sporej ilości płynów oraz nawilżanie powietrza w domu.
Dobre rozpoznanie przyczyn zapalenia gardła pomaga skutecznie je leczyć. To ważne zwłaszcza w przypadku bakteryjnego zapalnie gardła – bez leczenia antybiotykiem możemy narazić się na wystąpienie powikłań.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
