Skręcenie kostki to dosyć popularna przypadłość, która zdarza się zwłaszcza wśród młodzieży aktywnie uprawiającej sport. Do skręcenia dochodzi wskutek przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie, co prowadzi do uszkodzenia tkanek miękkich otaczających staw, czyli więzadeł i torebki stawowej, przy zachowanym kontakcie powierzchni stawowych.
W zależności od stopnia ich uszkodzenia wprowadzono trójstopniową klasyfikację skręcenia stawu skokowego: I – rozciągnięcie więzadeł, II – częściowe przerwanie, III – całkowite rozerwanie. Objawy to zwykle silny ból w obrębie kostki, obrzęk, krwiak oraz niestabilność stawu, które wymagają odpowiedniego zaopatrzenia.
1. Odciążyć kończynę
Jeżeli doszło do urazu, nie wolno go bagatelizować. Skręconą kostkę powinno się jak najszybciej odciążyć, wstrzymując się od dalszego wykonywania czynności, które mogą pogłębić zmiany w obrębie stawu. Do tego celu można wykorzystać tymczasowo kule łokciowe lub wózek inwalidzki, które pomogą uniknąć nadwyrężenia kończyny.
2. Odpocząć i wstrzymać aktywność
Aby zapobiec dalszej progresji urazu, należy bezwzględnie wstrzymać się z wykonywaniem aktywności fizycznej. Lekkie urazy kostki, w których struktury elastyczne zostały jedynie lekko rozciągnięte, wymagają ograniczenia ruchu na czas od 7 do 10 dni albo do ustąpienia obrzęku i dolegliwości bólowych.
3. Schłodzić miejsce urazu
Zimne okłady w miejscu urazu można wykonywać za pomocą specjalnych żelowych opatrunków dostępnych w aptekach lub po prostu przy użyciu kostek lodu zawiniętych w ręcznik (nie bezpośrednio na skórę – grozi odmrożeniem). Niska temperatura zmniejsza odczuwanie bólu, a chłodzenie zmienionej okolicy zapobiegnie narastaniu obrzęku.
4. Leczyć ból
W przypadku skręcenia kostki znaczną niedogodnością jest silny ból. Dlatego w tym przypadku poleca się leki z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) np. ibuprofen, które łagodzą ból i zmniejszają stan zapalny w miejscu urazu. Można je stosować doustnie lub w postaci maści/żelu np. Dip Rilif, przeznaczonego do aplikacji bezpośrednio na źródło dolegliwości.
5. Unieruchomić kończynę
Jedną z podstawowych metod leczenia skręcenia jest unieruchomienie wszystkich kości tworzących staw. Można to zrobić samodzielnie, wykonując opatrunek bandażowy lub z wykorzystaniem specjalnego stabilizatora dostępnego w sklepach medycznych, co uniemożliwi ruchy w stawie i zabezpieczy przed pogłębianiem się urazu.
6. Zapobiegać obrzękom
Obrzęk to jeden z najczęstszych symptomów towarzyszących skręceniu. Objawia się w postaci opuchnięcia, zwiększenia i zniekształceniu obrysu stawu. Najprostszą metodą, która mu zapobiega, jest uniesienie kończyny objętej urazem powyżej poziomu serca (ok. 15-20 cm do góry). W ten sposób dzięki sile grawitacji krew i limfa zgromadzona w uszkodzonej okolicy zostanie z niej z łatwością odprowadzona.
Bibliografia:
Damian Kusz, Kompendium ortopedii, PZWL, Warszawa 2009
Jacek Kruczyński, Wiktora Degi ortopedia i rehabilitacja, PZWL, Warszawa 2019
