Ból mięśniowo-stawowy to bardzo powszechne zjawisko, którego doświadczył prawie każdy chociaż raz w życiu. Wyróżnić tutaj można ból o charakterze ostrym i przewlekłym, które różnią się od siebie czasem trwania i charakterystyką. Ból ostry najczęściej dotyczy kontuzji i urazów w obrębie układu ruchu, natomiast ból przewlekły wiąże się z procesami chorobotwórczymi, zajmującymi mięśnie lub stawy.
Lokalizacja bólu i objawy towarzyszące
Ból ostry to ból, który jest bardzo charakterystyczny dla miejscowych uszkodzeń i najczęściej powstaje w miejscu, gdzie doszło do urazu. Za przykład może posłużyć ból po urazie stawu skokowego, który będzie obejmował cały staw skokowy i nasilał się podczas chodzenia. Oprócz tego kontuzji może towarzyszyć obrzęk, krwiak lub zasinienie, zwiększone ucieplenie skóry w miejscu urazu, a także upośledzenie ruchomości stawu.
Definicja ostrego bólu
Ból ostry pojawia się nagle, może być łagodny i trwać kilkanaście minut lub bardziej intensywny i trwać kilka tygodni. W każdym przypadku jest ograniczony czasowo i następnie stopniowo zanika, aż ustępuje bez śladu. Jego zadaniem jest ostrzeganie i alarmowanie w sytuacji, gdy dochodzi do nieprawidłowości w obrębie danej tkanki lub narządu. Przykładem bólu ostrego są:
- urazy (skręcenia, zwichnięcia, złamania),
- przeciążenie,
- lumbago,
- ból stawów.
- ból głowy,
- ból menstruacyjny,
Należy pamiętać, że ból ostry może dotyczyć także zębów.
Patofizjologia bólu
Ból w układzie mięśniowo-stawowym jest złożony i obejmuje procesy zapalne, zwyrodnieniowe, neurologiczne i immunologiczne. Kiedy dochodzi do urazu w zmienionych tkankach, podwyższa się stężenie czynników prozapalnych, które powodują obniżenie wrażliwości receptorów obwodowych, rejestrujących zmiany w środowisku, i przekazują informację drogą nerwów do centralnego układu nerwowego. To właśnie tutaj bodziec przekształcany jest na wrażenie bólowe, którego doświadczamy.
Co robić, gdy dojdzie do kontuzji?
W przypadku wystąpienia kontuzji w układzie mięśniowym lub kostno-stawowym (np. skręcenia stawu skokowego) warto zastosować się do kilku zasad, które zapobiegną ewentualnym powikłaniom w obrębie urazu. Po pierwsze – należy unieruchomić uszkodzoną kończynę za pomocą bandaża elastycznego. Należy udać się do lekarza. Po drugie – w celu profilaktyki przeciwobrzękowej warto unieść kończynę powyżej poziomu tułowia, co ułatwi odpływanie krwi i chłonki z uszkodzonych tkanek. Oprócz tego uszkodzone miejsce warto jak najszybciej ochłodzić, najlepiej przy użyciu żelowych okładów, ewentualnie mrożonki owiniętej w ściereczkę.
Leczenie urazu stawu skokowego może trwać nawet kilka tygodni.
Farmakoterapia bólu
Dolegliwości bólowe towarzyszące urazom zdecydowanie pogarszają jakość życia i utrudniają funkcjonowanie.
Nie wolno zaniedbać leczenia, ponieważ dolegliwości odczuwane przez pacjenta mogą stać się coraz bardziej dokuczliwe, a funkcjonowanie stawu – utrudnione.
W walce z bólem pourazowym stosuje się zwykle niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które działają nie tylko przeciwbólowo, ale i przeciwzapalnie. Można je stosować zewnętrznie lub doustnie. Spośród NLPZ stosowanych doustnie można zastosować dostępny teraz bez recepty deksketoprofen. Deksketoprofen charakteryzuje się szybkim początkiem działania przeciwbólowego, można go przyjmować na pusty żołądek, co umożliwia szybsze rozpoczęcie działania leku. Jest to szczególnie istotne w przypadku bólu ostrego.
Przed zastosowaniem leku zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
