Atopowe zapalenie skóry to nie tylko problem dzieci, ale i dorosłych. Jak podają statystyki, od 2-10 % dorosłych cierpi choruje na azs. Wielu z nich niepotrzebnie cierpi, gdyż nie rozpoznaje na czas swojego schorzenia i nie leczy go odpowiednimi do tego środkami.
Czym jest atopowe zapalenie skóry?
Atopowe zapalenie skóry (azs) jest chorobą alergiczną, która wiąże się z nadmierną reakcją uczuleniową na czynniki środowiskowe. Charakterystycznymi objawami tej jednostki chorobowej jest nadmierna suchość, łuszczenie się i świąd naskórka. Skóra atopowa to taka, która ma naruszoną integralność warstwy rogowej na skutek deficytu filagryny i ceramidów. Ma też zasadowe ph warstwy wierzchniej naskórka. To wszystko sprawia, że jest bardziej narażona na rozwój infekcji bakteryjnych (S. aureus), wirusowych (HSV, HPV), czy grzybiczych (Malessezia spp, Candida spp, dermatofity). Ze względu na niedobór peptydów przeciwdrobnoustrojowych łatwiej dochodzi u niej do namnażania się mikrobów.
Czytaj: Atopowe Zapalenie Skóry u mężczyzn: Czy są nim zagrożeni?
Jak wygląda atopowe zapalenie skóry u dorosłych?
AZS u dorosłych, w odróżnieniu od atopowego zapalenia skóry u dzieci, różni się miejscem występowania. U dzieci przybiera ono postać grudek oraz pęcherzyków, które umiejscowione są w zagięciach kończyn (kolanowych i łokciowych), na twarzy (wokół oczu i ust), na nadgarstkach, okolicach kostek, skórze karku, grzbietach dłoni i stóp. Powodują one silne swędzenie i duży dyskomfort. Atopowe zapalenie skóry u dorosłych przejawia się z kolei jako pogrubiona, szorstka skóra z naciekami zapalnymi i liszajowatymi zmianami. Występują na niej często przeczosy i nadżerki. Zmiany te pojawiają się przeważnie w górnej części ciała, twarzy (okolica oczodołów, ust, czoła), grzbietach dłoni, jak również obręczach kończyn dolnych. Towarzyszy temu powiększenie węzłów chłonnych pod pachami oraz w pachwinach (ale tylko u niektórych osób).
Przyczyny atopowego zapalenia skóry u dorosłych
Podstawową przyczyną pojawienia się atopowego zapalenia skóry u dorosłych, jak i u dzieci, są czynniki genetyczne. Wiążą się one z mutacją genu filagryny, jak również skłonnością do nadmiernej produkcji immunoglobuliny IgE oraz eozynofilów.
Filagryna jest to kluczowe białko odpowiadające za barierę ochronną naskórka, spaja bowiem włókna keratynowe. Kiedy u człowieka występuje mutacja genu filagryny, wówczas jego naskórek nie może dostatecznie bronić się przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych. Liczne badania m.in. przeprowadzone przez Hendersona na 7000 angielskich dzieci, pokazują, że istnieje istotny związek między mutacją genu filagryny, a wystąpieniem zmian atopowych. Ponadto badania te dowodzą, że przynajmniej u 15 % osób z AZS występuje skłonność do pojawiania się zmian wypryskowych (egzemy).
Do atopowego zapalenia skóry u dorosłych przyczynia się również wrodzona skłonność do nadmiernej reakcji układu odpornościowego na powszechne antygeny środowiska. Wiąże się to z produkowaniem zbyt dużej ilości immunoglobuliny IgE oraz eozynofilów. A spowodowane jest to przez upośledzenie różnicowania limfocytów Th w kierunku Th2 a nie Th1. Limfocyty Th2 wykazują się większą reaktywnością niż Th1, stąd potrzeba mniej alergenu, by u osób z AZS wystąpiła silna reakcja. Oznacza to, że ten sam czynnik, który jest obojętny dla zdrowego człowieka, u osób z AZS będzie wiązał się z mocną reakcją organizmu.
Atopowe zapalenie skóry u dorosłych tym różni się od azs u dzieci, że powodują je zazwyczaj inne alergeny. U dorosłych są to częściej alergeny wziewne, natomiast u dzieci- pokarmowe.
Pielęgnacja skóry atopowej u dorosłych
Podstawą leczenia oraz pielęgnacji skóry atopowej jest usunięcie z otoczenia alergenu, który powoduje stan zapalny. Następnym krokiem jest ukojenie podrażnień i odpowiednie nawilżenie naskórka. Jak już było wspomniane, skóra atopowa u dorosłych odznacza się szczególnym przesuszeniem. Z tego względu konieczne jest zastosowanie takich środków nawilżających, które skutecznie zatrzymają wodę w naskórku, a jednocześnie wzmocnią jego barierę ochronną. Bardzo dobrze sprawdzają się w tym względzie emolienty, które jednocześnie nawilżają i natłuszczają skórę. W preparatach tych należy przede wszystkim szukać wazeliny, która zmniejsza utratę wody nawet do 98 %, jak również substancji polioliowych np. glicerolu czy sorbitolu, które posiadają dużą zdolność do wiązania i zatrzymywania wody w naskórku. W składzie emolientów powinna się też znaleźć lanolina, czy wosk pszczeli, które wzmacniają ochronny lipidowy płaszcz naskórka.
Jak złagodzić atopowe zapalenie skóry innymi sposobami niż maści, czy kosmetyki? Otóż warto zadbać o to, co się je i co się na sobie nosi. Atopowa skóra u dorosłych potrzebuje przede wszystkim naturalnego jedzenia, w którym obecne są nienasycone kwasy tłuszczowe omega- 3 i omega-6. Działają one przeciwzapalnie i przyczyniają się do poprawy wyglądu skóry. Również ważne jak nieprzetworzone jedzenie jest noszenie przez osoby z atopową skórą ubrań wykonanych z naturalnych materiałów. Dzięki temu, że są wykonane z oddychających tkanin, nie drażnią skóry i nie powodują pogorszenia jej stanu.
Ważne: Skóra atopowa: co to jest, jak jej zapobiegać i jak wpływa związek?
Źródło:
M. Kurowski, M. L. Kowalski, Filagryna i jej rola w patomechanizmie chorób alergicznych, „Alergia astma immunologia” 2009, 15 (2), s. 95-100
Mutacje R501X i 2282del4 w genie filagryny a atopowe zapalenie skóry, praca zbiorowa, „Alergia astma immunologia” 2010, 15 (3), s. 162-169
R. Nowicki, Leczenie infekcji skóry w atopowym zapaleniu skóry, „Forum medycyny rodzinnej” 2010, vol 4, no 5, s. 323-329
G. Józefowicz, P. Kuna, Rola limfocytów Th1 i Th2 w chorobach atopowych, „Alergia astma immunologia” 1998, 3 (2), s. 76-80
M. Wanat-Krzak, R. Kurzawa, Diagnostyka i leczenie wyprysku atopowego, „Alergia astma immunologia” 2006, nr 11 (1), s. 11-21
Y. Adler, Skóra. Fascynująca historia, Łódź 2017, s. 347-351
