Hipowitaminoza to zespół objawów spowodowanych zbyt małą ilością jednej lub kilku witamin w organizmie. Jest to stan, którego nie należy lekceważyć, gdyż może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Najczęściej stwierdza się deficyt witamin A, B, C, D, E oraz K. Pojawia się on na skutek stosowania nieodpowiedniej diety, ubogiej w składniki odżywcze. Hipowitaminoza może dawać szereg charakterystycznych objawów, które są zależne od właściwości witaminy, której brakuje w organizmie. Sprawdź, czym dokładnie jest hipowitaminoza. Jakie są objawy i skutki niedoboru witamin w organizmie? Jak sobie z nim radzić?
Co to jest hipowitaminoza?
Hipowitaminoza pojawia się wtedy, gdy organizmowi brakuje witamin. Bezpośrednią jej przyczyną jest źle zbilansowana dieta. Dzieli się na pierwotną i wtórną. Hipowitaminoza pierwotna występuje na skutek niedostarczania organizmowi dostatecznej ilości witamin wraz z pożywieniem, natomiast hipowitaminoza wtórna pojawia się w efekcie nieprawidłowego wchłaniania witamin z pokarmów czy działania leków albo zwiększonego zapotrzebowania na witaminy w przebiegu niektórych chorób lub w czasie ciąży. Niedobór witamin w organizmie cechuje się różnorodnymi zaburzeniami oraz zespołami chorobowymi charakterystycznymi dla danych witamin.
Hipowitaminoza często mylona jest z awitaminozą, jednak awitaminoza to już choroba, która polega na całkowitym lub znaczącym niedoborze witaminy lub całej gamy witamin w organizmie. Hiperwitaminoza jest przeciwieństwem awitaminozy i jest to zespół objawów chorobowych spowodowany zbyt dużym stężeniem witamin w organizmie. Najczęściej stan ten dotyczy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K.
Objawy hipowitaminozy
Brak witamin w organizmie może objawiać się na różne sposoby. Objawy niedoboru witamin nie są charakterystyczne, jednakże jakiekolwiek odstępstwa od normy powinny skłonić nas do dokładnego przeanalizowania tego co jemy i wprowadzenia zmian w codziennym jadłospisie. Niedobory witamin mogą dawać różne objawy, np.:
- suchość i nadmierne łuszczenie się skóry,
- zrogowaciały naskórek,
- łamiące się i rozdwajające się paznokcie,
- suche i wypadające włosy,
- osłabienie organizmu,
- pogorszenie odporności,
- bolesność mięśni,
- brak apetytu,
- problemy układu pokarmowego,
- wymioty, biegunki, zaparcia,
- zaburzenia miesiączkowania,
- wydłużone gojenie się ran,
- podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne,
- senność,
- brak koncentracji,
- suchość oczu,
- suchość ust i pękanie warg,
- bóle i zawroty głowy.
Skutki hipowitaminozy
Konsekwencje hipowitaminozy zalezą od tego, jakiej witaminy w organizmie brakuje. W przypadku braku witaminy A pojawiają się zaburzenia funkcji siatkówki oka, pogorszenie widzenia w szczególności po zmroku (tzw. „kurza ślepota”), wysychanie rogówki, w zaawansowanym stadium choroby może dojść nawet do utraty wzroku. Skóra rogowacieje, robi się szorstka i jest pozbawiona blasku. Pogarsza się odporność organizmu, dochodzi do uszkodzenia błon śluzowych przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i układu moczowego.
Niedobór witaminy D prowadzi do demineralizacji kości. W przypadku dzieci mogą wystąpić wady postawy, opóźnienie wyrastania zębów mlecznych, a u dorosłych może pojawić się osteomalacja lub osteoporoza.
Hipowitaminoza witaminy E skutkuje uszkodzeniem błon komórkowych wskutek utlenienia nienasyconych kwasów tłuszczowych, zaburzeniami neurologicznymi, zachodzeniem przedwczesnych procesów starzenia czy dystrofią mięśni. U małych dzieci może wystąpić niedokrwistość.
Niedobór witaminy K w organizmie prowadzi do zaburzeń krzepnięcia. Rany wolniej się goją, występują krwotoki z nosa oraz z układu pokarmowego i moczowego, a kobiety zmagają się z obfitymi miesiączkami. U noworodków bardzo często na skutek niedoboru witaminy K występuje skaza krwotoczna.
W przypadku braku witamin z grupy B objawy mogą być różne. Wszystko zależy tak naprawdę od tego, jakiej witaminy brakuje. Do najczęściej występujących skutków hipowitaminozy witamin z grupy B zaliczamy:
- porażenie nerwów i atrofię mięśni kończyn,
- zaburzenia obwodowego układu nerwowego,
- zwiększone wypadanie włosów,
- niedokrwistość,
- wady cewy nerwowej u płodu,
- syndrom piekących stóp,
- opóźnienie wzrostu,
- zmiany w obrębie jamy ustnej,
- nieprawidłowości w pigmentacji włosów,
- łuszczycowe zmiany skórne,
- podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi.
Konsekwencją niedoboru witaminy C jest obniżenie odporności, zaburzenia w procesie tworzenia się kolagenu i wolniejsze gojenie się ran. W bardziej zaawansowanych stadiach występuje szkorbut objawiający się wypadaniem zębów i krwawieniem z dziąseł.
Przyczyny hipowitaminozy
Za główną przyczynę hipowitaminozy uznaje się nieodpowiednią dietę, ubogą w warzywa i owoce, gdyż to właśnie one pełne są witamin i składników odżywczych. Stosowanie nieodpowiednich diet, nieregularne odżywianie, zbyt mała ilość posiłków sprawia, że sami stwarzamy sobie ograniczenia w dostępie do witamin. Ważna jest także świadomość, że obróbka termiczna lub niewłaściwe postępowanie z produktem może przyczynić się do zniszczenia witamin w nim zawartych. Niedobór witamin w organizmie często jest skutkiem długotrwałego przyjmowania leków, zaburzeń wchłaniania, jak również może być stanem fizjologicznym.
Zapotrzebowanie na zwiększone dawki witamin często wykazują kobiety w ciąży i w czasie karmienia piersią. Niedostarczenie organizmowi wymaganej przez niego ilości składnika może mieć poważne w skutkach konsekwencje dla zdrowia matki, jak i rozwijającego się płodu. Przyczyną hipowitaminozy są także pory roku i szerokość geograficzna. Ze względu na klimat, w jakim mieszkamy, u mieszkańców naszego kraju często występuje niedobór witaminy D. Przyczyną tego zjawiska jest mała liczba słonecznych dni w ciągu roku.
Dawkowanie witamin
Każdy z nas dobrze wie, że witaminy są jednym z najważniejszych elementów niezbędnych do prawidłowego rozwoju organizmu. Ich poziom uzupełniany jest przy pomocy pożywienia, w którym się znajdują. Zdrowe odżywianie i spożywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków jest w stanie dostarczyć organizmowi odpowiedniej dawki witamin, minerałów i składników odżywczych. W przypadku podejrzenia niedoboru witamin w organizmie należy przeprowadzić odpowiednie badania, które najczęściej zleca lekarz. Dopiero na ich podstawie można jednoznacznie stwierdzić, czy hipowitaminoza ma miejsce. Jeśli tak, lekarz prawdopodobnie zaleci zmianę diety lub suplementację witaminową. Nie powinno się jej przeprowadzać na własną rękę, bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Trzeba pamiętać, że nie tylko niedobór witamin jest szkodliwy, ich nadmiar również może mieć negatywny wpływ na zdrowie i samopoczucie.
Źródło:
http://bonavita.pl/hipowitaminoza-pierwotna-i-wtorna-objawy-skutki-i-przyczyny-niedoboru-witamin
https://pl.wikipedia.org/wiki/Hipowitaminoza
http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,101580,15657053,Awitaminoza__czyli_brak_witamin__Hipowitaminoza_.html
