Witaminy i minerały pełnią wiele ważnych funkcji w organizmie i są niezbędne do prawidłowego jego funkcjonowania. To one umożliwiają zachodzenie wielu istotnych procesów wewnątrz komórek. Trzeba mieć jednak świadomość, że nadmiar witamin, podobnie zresztą jak ich niedobór, może mieć poważne w skutkach konsekwencje, dlatego jeśli nie ma uzasadnionej potrzeby, nie należy przyjmować witamin w kapsułkach. Hiperwitaminoza to zespół objawów chorobowych wywołany zbyt dużym stężeniem witamin w organizmie, szczególnie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K. Gdy przez długi czas przyjmujemy suplementy w postaci preparatów złożonych może dojść do nadmiernego gromadzenia się w organizmie zawartych w nich aktywnych związków chemicznych. Objawy hiperwitaminozy są zależne od właściwości witaminy, która została przedawkowana. I tak u osoby z nadmiarem danej witaminy w organizmie mogą pojawić się zaburzenia pracy układu pokarmowego, nerwowego, kostno-stawowego albo mogą wystąpić różnego rodzaju reakcje skórne. Sprawdź, jakie są najczęstsze przyczyny i skutki hiperwitaminozy, a także jak sobie z nimi radzić.
Co to jest hiperwitaminoza?
Nie do końca jest tak, że wykazujące dobroczynny wpływ na organizm witaminy nie mogą nam zaszkodzić. Owszem, są one korzystne dla naszego zdrowia pod warunkiem, że są dostarczane w odpowiedniej ilości. Zbyt duże stężenie witaminy w organizmie nie sprawi, że poczujemy się zdrowiej, nie uchroni nas też przed chorobami. Zgromadzenie zbyt dużej ilości witaminy w organizmie, pochodzącej czy to z pożywienia czy z suplementów lub preparatów złożonych, może doprowadzić do hiperwitaminozy czyli „przedawkowania witaminy”. Zjawisko to dotyczy głównie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, gdyż to one gromadzą się w organizmie. Nadmiar witamin rozpuszczalnych w wodzie jest usuwany wraz z moczem i potem, dlatego w ich przypadku hiperwitaminoza zachodzi bardzo rzadko.
To co warto jeszcze wiedzieć to to, że hiperwitaminoza nie ma nic wspólnego z awitaminozą i hipowitaminozą. Hipowitaminoza to zespół objawów wywołanych zbyt małą ilością jednej lub kilku witamin w organizmie, natomiast awitaminoza to już choroba. Polega na całkowitym braku lub znaczącym niedoborze witaminy lub ich grupy w organizmie.
Objawy hiperwitaminozy
Nadmiar witamin w organizmie objawia się na różne sposoby. Nie da się jednoznacznie stwierdzić, jakie symptomy wystąpią w przypadku hiperwitaminozy, gdyż to zależy od tego, jaka witamina została przedawkowana. Są jednak objawy, które pojawiają się w przypadku przedawkowania różnych witamin. Należą do nich m.in.:
- ból głowy,
- brak apetytu,
- problemy układu pokarmowego,
- spadek masy ciała,
- ból serca,
- łamliwość włosów,
- kruchość paznokci,
- suchość i szorstkość skóry,
- ból kości i stawów,
- wzmożone wydalanie moczu,
- ogólne osłabienie organizmu,
- objawy uczuleniowe,
- zaburzenia widzenia.
Tak jak już zostało wspomniane, hiperwitaminoza objawia się różnie w zależności od witaminy, niekiedy bardziej wyraźnie czasami mniej, aby poznać szczegóły przeczytaj pozostałe artykuły dotyczące nadmiaru poszczególnych witamin w organizmie – odnośniki do nich znajdziesz poniżej.
Skutki hiperwitaminozy
Nadmiar witamin we krwi może mieć zagrażające zdrowiu konsekwencje. Przyjmowanie zbyt dużej ilości witaminy A może prowadzić do porażeń skóry i jej zżółknięcia, jak również do powiększenia wątroby i śledziony. Przedawkowanie witaminy A w zaawansowanych przypadkach skutkuje wystąpieniem zaburzeń neurologicznych oraz drgawek. Nagromadzenie witaminy A w organizmie często kończy się puchliną brzuszną, czyli gromadzeniem się płynu w jamie brzusznej lub niewydolnością nerek.
Nieco inaczej sprawa ma się w przypadku nadmiaru witaminy D w organizmie, kiedy to wzrasta ryzyko powstawania miażdżycy i kamicy nerkowej. Zbyt duże jej stężenie we krwi kończy się wydalaniem wapnia z moczem, co prowadzi do zwapnienia tkanek oraz narządów (płuc, serca i nerek). Dochodzi do utlenienia lipidów błon komórkowych, które pełne są nienasyconych kwasów tłuszczowych, przez co w organizmie tworzą się szkodliwe nadtlenki. Przedawkowanie witaminy D jest bardzo niebezpieczne w przypadku kobiet ciężarnych, gdyż może prowadzić do deformacji płodu i chorób kości u noworodka.
Witamina E jest skorelowana z witaminą K, przez co większe dawki w organizmie tej pierwszej mogą zmniejszać poziom tej drugiej, tym samym zmniejszając krzepliwość krwi. U osób, u których wystąpiła hiperwitaminoza witaminy E może dodatkowo dojść do zaburzenia widzenia, osłabienia mięśni, obniżenia poziomu witaminy A w organizmie, obniżenia odporności, metabolizmu hormonów przysadki, nadnerczy i tarczycy.
Przedawkowanie witaminy K wiąże się z uszkodzeniem funkcjonowania wątroby. Gdy witamina K jest przyjmowana w formie zastrzyków może przyczyniać się do wystąpienia odczynów alergicznych, skoków ciśnienia oraz zaburzeń pracy serca.
Nadmiar witaminy C w organizmie występuje bardzo rzadko, jako że jest ona rozpuszczalna w wodzie i wydalana z organizmu wraz z moczem i potem. Ewentualne przedawkowanie witaminy C skutkuje zakwaszeniem moczu, dodatkowo może dojść do powstania kamieni nerkowych. Zbyt duża ilość składnika zaburza prawidłową pracę układu pokarmowego, obniża wchłanianie witamin z grupy B oraz wykazuje negatywny wpływ na odporność organizmu.
Przyczyny hiperwitaminozy
Jeżeli dostarczamy organizmowi niezbędnych mu witamin i mikroelementów w sposób naturalny czyli wraz z pożywieniem, to raczej nie mamy powodu do zmartwień. Urozmaicona dieta zapewni odpowiednią ilość witamin oraz składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu i przeprowadzania podstawowych procesów życiowych. Możliwość przedawkowania witamin pojawia się dopiero w momencie, gdy są one dostarczane z zewnątrz w postaci środków syntetycznych. Dlatego nie należy przyjmować żadnych suplementów witaminowych bez powodu i bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem lub farmaceutą. Ponadto, zawsze przed zażyciem konkretnego środka należy zapoznać się z treścią dołączonej do niego ulotki i upewnić się, czy aby na pewno jest on dla nas bezpieczny. Co więcej, do hiperwitaminozy najczęściej dochodzi, gdy stosowanych jest kilka różnych suplementów witaminowych o podobnym składzie bez wcześniejszej dokładnej analizy tego, co się w nich znajduje.
Dawkowanie witamin
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu i nie ma co do tego żadnych wątpliwości. Dieta powinna być zbilansowana w taki sposób, aby dostarczać wszystkich niezbędnych mu składników odżywczych i pokrywać dzienne zapotrzebowanie na daną witaminę. Po suplementy witaminowe należy sięgać dopiero w momencie, gdy są do tego odpowiednie wskazania. W pierwszej kolejności należy wykonać badania, na podstawie których zostanie stwierdzone, że suplementacja jest konieczna. Dopiero wtedy lekarz może ustalić odpowiednią dawkę leku. Trzeba mieć z tyłu głowy, że spożywanie witamin w postaci tabletek na własną rękę może mieć poważne skutki. Wszelkie deficyty witamin na początku należy spróbować wypełnić przy pomocy diety, dopiero w ostateczności sięgnąć po środki z zewnątrz, mając na uwadze, że ich dawka powinna być ustalona przez lekarza.
Źródło:
http://bonavita.pl/hiperwitaminoza-objawy-skutki-i-przyczyny-nadmiaru-witamin
https://portal.abczdrowie.pl/hiperwitaminoza
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/przedawkowanie-witamin-ktore-witaminy-mozna-przedawkowac_40106.html