Żywność modyfikowana genetycznie, czyli w skrócie GMO staje się coraz bardziej popularna. Naukowcy uważają, że niesie za sobą korzyści ekonomiczne i zdrowotne, jednak opinia publiczna wciąż jest nieprzejednana. Czy słusznie?
Co to jest GMO?
GMO to organizmy zmodyfikowane genetycznie wykorzystywane do użytku spożywczego; ich materiał genetyczny został zmieniony z pomocą takich sposobów, które nie byłyby możliwe w środowisku naturalnym.
Rodzaje żywności GMO
Żywność GMO można podzielić na:
- zawierająca GMO
- składająca się z GMO
- wyprodukowana z GMO.
Produkty nie muszą zawierać GMO, ale mogą być z niego wyprodukowane (np. olej, cukier).
Czym nie jest GMO?
Żywnością GMO nie można nazwać takiej, która miała pośrednio styczność z organizmami modyfikowanymi genetycznie, np. produkty mleczne pochodzące od krowy karmionej kaszą modyfikowaną genetycznie, wino wytwarzane z pomocą organizmów transgenicznych.
Rozporządzenie 1829/2003/WE głosi, że produkty zawierające mniej niż 0,9% składnika GMO w odniesieniu do całości nie są nazywane żywnością modyfikowaną genetycznie.
Regulacje prawne dotyczące GMO
Według prawa europejskiego żywność GMO nie może szkodzić ludziom, zwierzętom i środowisku naturalnemu. Powinna być również odpowiednio oznakowana, aby kupujący miał wybór oraz był jego świadomy. Możemy natknąć się na takie komunikaty na etykietach jak na przykład “produkt zawiera organizmy genetycznie zmodyfikowane”, “wyprodukowano z genetycznie modyfikowanego składnika (nazwa)”.
Ponadto producenci, którzy trudnią się wytwarzaniem żywności mają obowiązek wykazania, że obecność GMO w danej substancji jest przypadkowa oraz że podjęli działania, które będą miały na celu eliminację GMO.
Wpływ GMO na zdrowie człowieka
Badania ukazują zarówno korzyści, jakie można czerpać z GMO, jak i zagrożenia, które mogą się pojawić.
Do pozytywnych osiągnięć żywności mutagennej można zaliczyć wyeliminowanie z ryżu genu powodującego alergię, wolniej mięknące, dłużej zachowujące świeżość pomidory czy produkty, których wartości odżywcze będą lepiej przyswajalne. Wytworzono także odmianę ryżu (tzw. złoty ryż) zawierającą sporą dawkę beta-karotenu przekształcanego w ludzkim organizmie w witaminę A. Ma to na celu przeciwdziałanie ślepocie,a także obniżenie śmiertelności.
Zbytnie ingerowanie, niestety, zamiast zwiększyć dobrodziejstwa produktów GMO sprawia, że stają się niebezpieczne dla zdrowia. Badania przeprowadzone na gryzoniach wykazały, że karmienie produktami GMO zaowocowało utraceniem płodności w ciągu trzech pokoleń. W kolejnym badaniu udowodniono, że szczury jedzące kukurydzę modyfikowaną genetycznie jadły więcej oraz szybciej przybierały na wadze. Natomiast długoterminowe eksperymenty na szczurach karmionych kukurydzą GMO wskazały na pojawianie się guzów piersi oraz dysfunkcji nerek i wątroby.
Zalety i wady GMO
Zalety GMO:
- korzyści ekonomiczne
- mniejsze powierzchnie upraw, przez co można zredukować wycinanie lasów
- narzędzie do walki z głodem
- mniejsze zużycie oprysków stosowanych w przemyśle rolniczym.
Wady GMO:
- nadużycia w kwestii bezpieczeństwa mogące mieć poważne skutki zdrowotne
- nowe alergeny
- zagrożenia dla środowiska naturalnego
- na dzień dzisiejszy niezbyt dokładnie zbadane poszczególne aspekty działania żywności GMO.
[1] Żywność genetycznie modyfikowana http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/zywnosc-genetycznie-modyfikowana/
[2] Żywność genetycznie modyfikowana http://zsgh.bytom.pl/publikacje/zywnosc_genetycznie_modyfikowana.pdf
[3] Żywność modyfikowana genetycznie- czy jest szkodliwa? http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/zywnosc-modyfikowana-genetycznie-czy-jest-szkodliwa_41344.html