Oliwa z oliwek i jej drogocenne właściwości – jak wybrać najlepszą?

Oliwa z oliwek oprócz wyśmienitego smaku wykazuje wiele właściwości zdrowotnych dlatego jest nazywana skarbem śródziemnomorskim. Jest pozyskiwana w wyniku tłoczenia dojrzałych oliwek. Wybór właściwej oliwy z oliwek nie jest łatwy. Pomimo tego, że półki sklepowe uginają się od produktów, warto wiedzieć jaka oliwa z oliwek jest najzdrowsza. Producenci niejednokrotnie próbują nas oszukać, dlatego istotne jest aby czytać etykiety i wiedzieć czego w nich szukać.

Zdrowa oliwa z oliwek

Najzdrowszą oliwą z oliwek, jest ta którą pozyskiwano z pierwszego tłoczenia. Wysokiej jakości oliwą jest ta, która posiada oznaczenie extra vergin i jest bogata w witaminę E.

Tanią, niezdrową oliwę, wskazującą na nieuczciwe praktyki marketingowe, można poznać po oznaczeniach na etykiecie. Nieuczciwi polscy producenci bazują na niewiedzy konsumenta i sprzedają olej z wytłoczyn oliwnych SANSA (z języka włoskiego), POMACE (z języka angielskiego) lub ORUJO (z języka hiszpańskiego) i oznaczają na etykiecie jako OLIWA z OLIWEK wprowadzając nas w błąd. Nazewnictwo to oznacza oliwę uzyskiwaną poprzez ekstrakcję chemiczną oraz rafinację wytłoków oliwnych pozyskiwanych z pierwszych wytłoków.

Olej z wytłoków oliwnych

Olej z wytłoków oliwnych uzyskuje się w wysokiej temperaturze i przy użyciu szkodliwych substancji chemicznych. Dodaje się do niego oliwy z oliwek extra vergin aby przywrócić smak i zapach. Taka oliwa jest niepełnowartościowym produktem, a nawet szkodliwym. Zdarza się również, że pod nazwą oliwy z oliwek sprzedawane są produkty będące połączeniem oleju rzepakowego i słonecznikowego a oliwa z oliwek jest dodawana tylko do zmiany koloru i smaku.

W przypadku soku wyciśniętego ze świeżych owoców czy warzyw, a napoju owocowego, producenci jednoznacznie wskazują, który jest zdrowszy. Niestety na etykietach oliwy z oliwek często można znaleźć zapewniania, o jej naturalnym pochodzeniu, a także wyjątkowych walorach zdrowotnych, pomimo tego, że w opakowaniu znajduje się olej z wytłoczyn.

Tłuszcze w oliwie z oliwek

Profilaktycznie na nasze zdrowie, działa oliwa z pierwszego tłoczenia spożywana na surowo bo jest bogata w witaminy i minerały. Żadna olej z wytłoków oliwnych takich właściwości nie posiada. Właściwie pozyskiwana oliwa z oliwek jest doskonałą alternatywą dla tłuszczów zwierzęcych, szkodliwych margaryn (tłuszcze typu trans) czy innych olejów roślinnych (jak olej kukurydziany, słonecznikowy, arachidowy, które zawierają nadmiar kwasów omega 6, który przy niedoborze omega 3 wpływa na rozwój nowotworów).

W Europie obowiązują rygorystyczne unormowania odnoszące się do nazewnictwa i znakowania produktów, a mimo to w Polsce istnieje jeszcze dowolność, która znacznie wpływa na nieświadomość konsumentów względem nabywanych produktów.

Gdy chcemy wybrać zdrową oliwę z oliwek nie powinniśmy kierować się ceną, gdyż pod tanią oliwą kryje się jakość produktu. Przy wyborze oliwy powinniśmy kierować się jej przeznaczeniem:

EXTRA VIRGIN z pierwszego tłoczenia

Stosowana profilaktycznie dla zdrowia, zalecana do stosowania na surowo (do sałatek, dodawana przed podaniem potrawy na stół). Można nią również nasączać pieczywo – jest to bardzo popularne we Włoszech.

Oliwa z oliwek niespełniająca parametrów Extra Virgin

Tylko poddana procesowi rafinowania – można dodawać ją w małej ilości do potraw i sałatek, używać do smażenia lub gotowania.

OLEJ (OLIWA) Z WYTŁOKÓW “SANSA”, “POMACE”

Najgorsza jakość oliwy z oliwek, niezdrowa, lepiej jej unikać aby nam nie zaszkodziła[1].

Oliwa z oliwek – właściwości zdrowotne

1. Ma działanie przeciwzapalne. Zaleca się jej spożywanie osobom przewlekle chorym na chorobę Alzheimera, cukrzycę, stwardnienie rozsiane czy toczeń. Powinna być stosowana przez osoby chore na cukrzycę – doskonale asymiluje cukry i wyrównuje ich poziom we krwi.

2. Skutecznie przeciwdziała zakrzepom.

   Zdrowa oliwa z oliwek zawiera 72% kwasu oleinowego, który jest tłuszczem jednonienasyconym. Kwasy jednonienasycone chronią organizm przed rozwojem chorób układu krążenia, w tym choroby wieńcowej czy miażdżycy. Bogactwo nienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w oliwie z oliwek powoduje, że chronią nasz organizm przed chorobą nadciśnieniową, ponieważ kwasy tłuszczowe korzystnie wpływają na funkcjonowanie naczyń krwionośnych.

3. Zapobiega chorobom układu oddechowego. Regularne spożywanie oliwy oliwek przez kobietę w ciąży lub karmiącą, chroni dziecko przed zachorowaniem na astmę oskrzelową oraz alergię.

4. Wspomaga pracę układu trawiennego i wpływa na poprawną pracę dróg żółciowych
   Pomaga osobom chorym na kamicę żółciową, nieżyt i owrzodzenie żołądka, zespół jelita wrażliwego, chorobę Leśniowskiego-Crohna. Wspaniale oczyszcza organizm i reguluje procesy trawienia. Wypijanie 2 łyżek oliwy z oliwek przed snem wpływa na prawidłowe działanie wątroby i woreczka żółciowego oraz przeciwdziała występowaniu zaparć. Natomiast włączenie jej do lekkostrawnej diety dla osób cierpiących na nieżyt żołądka, tworzy naturalną barierę ochronną i sprzyja odbudowaniu błony śluzowej. Profilaktyczne spożywanie codziennie jednej łyżki stołowej oliwy z pierwszego tłoczenia z sokiem z cytryny na czczo, wpływa na oczyszczenie jelit z wszelkich złogów i poprawia ich funkcjonowanie.

5. Pomaga rzucić palenie. Oliwa z oliwek ma zbawienny wpływ na osoby palące papierosy, wypicie niewielkiej dawki oliwy lub płukanie oliwą jamy ustnej powoduje oczyszczenie z zalegających złogów nikotynowych.

6. Stanowi profilaktykę chorób nowotworowych. Oliwa z oliwek, oprócz nienasyconych kwasów tłuszczowych, zawiera cenne witaminy o działaniu antyoksydacyjnym – A, E, D, K. Te witaminy są niezwykle ważne w profilaktyce wszelkich chorób nowotworowych. Zawarta w oliwie witamina D bierze udział w gospodarce wapnia, Doskonale wpływa na wzrost kości, przeciwdziała rozwojowi osteoporozy u osób dorosłych, a krzywicy u dzieci.

7. Powoduje chudnięcie. Oliwa z oliwek ze względu na swoje właściwości sycące, znacząco zmniejsza nasz apetyt. Spożywana na czczo zredukuje uczucie głodu a przy tym, w odróżnieniu do innych tłuszczy, nie wpływa na wzrost masy ciała.

8. Jest alternatywą dla leków przeciwbólowych. 50 g oliwy z oliwek odpowiada 9 mg Ibuprofenu, powszechnie znanej substancji przeciwbólowej i przeciwzapalnej. Oliwa przyjmowana na czczo, szybciej wchłania się do naszego organizmu, zmniejszając tym samym czas trwania bolesnych dolegliwości.

9. Pomaga złagodzić kaszel. Zaleca się spożywanie oliwy z oliwek przy dolegliwościach uporczywego, suchego kaszlu aby złagodzić podrażnienie dróg oddechowych i ból gardła.

10. Naturalny olejek do ciała. Zawarta w oliwie cenna witamina F chroni skórę przed utratą wilgoci, ponieważ przywraca naturalną barierę lipidową naskórka. Wpływa kojąco na skórę podrażnioną, a także likwiduje szorstkość skóry. Dla osób z suchą skórą oliwa może być nawilżającym balsamem. Polecana jest osobom cierpiącym na atopowe zapalenie skóry i łuszczycę. Można stosować ją do kąpieli, maseczek, peelingu, kremów.

11. Krem przeciwzmarszczkowy. Można smarować skórę twarzy surową oliwą, co nadaje zdrowy, promienny wygląd, a witaminy w niej zawarte wnikają bezpośrednio w głąb skóry. Oliwkowy kompres jest idealny jako krem przeciwzmarszczkowy. Działanie odmładzające ma zawarta w oliwie witamina E naturalny antyutleniacz. Taki oliwkowy kompres powoduje wygładzenie zmarszczek, odświeża, natłuszcza, działa kojąco na skórę codziennie narażoną na działania niekorzystnych czynników atmosferycznych i stresu. Oliwkowy masaż pobudza krążenie krwi, dzięki czemu skóra będzie lepiej odżywiona i gładsza. Oliwa z oliwek jest naturalnym filtrem UV, zabezpiecza skórę przed szkodliwym opalaniem.. Oliwę można też wykorzystać jako naturalny i niedrażniący preparat do zmywania makijażu.
12. Maseczka do włosów i kosmetyk przeciwłupieżowy. Oliwę z oliwek warto nakładać na zniszczone i wysuszone włosy, rewelacyjnie je odżywi i nabłyszczy. W przypadku włosów zniszczonych należy go stosować dwa razy w tygodniu. Jeśli długie włosy mają zniszczone końcówki, a przy skórze łatwo się przetłuszczają, należy nakładać ją na same końcówki. Warto delikatnie wcierać ją we włosy. Następnie należy nałożyć foliowy czepek i zawinąć ogrzanym ręcznikiem. Oliwa z oliwek pomaga również przywrócić równowagę skórze głowy i walczyć z łupieżem[2].

Jak wybrać właściwą, zdrową oliwę z oliwek?

1. Szukaj ciemnej butelki i zwróć uwagę na kolor oliwy. Zdrową oliwę z oliwek poznasz po ciemnej butelce, ma chronić ją przed działaniem światła i ciepła. Ciemne szkło zabezpiecza przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych, takich jak światło – zapobiega utlenianiu się wrażliwych na jego działanie polifenoli i witaminy E. Oliwa powinna mieć zielonkawy kolor, delikatnie wpadający w żółty, być mętna i niefiltrowana. Pomarańczowy kolor może oznaczać przeterminowany produkt, który utlenił się i nie nadaje się już do spożycia.

2. Czytaj etykiety. Dzięki Regulacjom UE 182/2009 z 6 marca 2009 r. , producenci oliw z oliwek są zobligowani do podania państwa, w którym oliwki zostały zebrane, a także gdzie została wyprodukowana oliwa.

3. Unikaj oliw, na których etykiecie zobaczysz napis: Olio extravergine d’oliva comunitario. Oznacza to, że oliwa jest mieszanką różnych oliw – często gorszej jakości – z dodatkiem oliwy z pierwszego tłoczenia. Często dodaje się również olej z orzecha laskowego, nawet do 20% i nie będzie on wyczuwalny dla konsumenta.
4. Na etykiecie oliwy z oliwek powinny się znaleźć następujące informacje:

– opis metody tłoczenia,

– kraj pochodzenia,

– skład,

– kto i gdzie ją rozlewał, adres i nazwa dystrybutora lub importera. Musi być wyraźnie napisane, że jest to oliwa z oliwek albo olej z wytłoczyn oliwkowych.

5. Sprawdzaj datę produkcji i datę ważności. Oliwa z oliwek najwyższej jakości powinna mieć maksymalny termin ważności 24 miesiące, jest najlepsza w okresie do półtora roku od wyprodukowania, po tym okresie traci swoje właściwości.
6. Zwróć uwagę na certyfikaty. Zdrowa oliwa z oliwek powinna być potwierdzona certyfikatami jakości. Ważny jest certyfikat PDO – Chroniona Nazwa Pochodzenia i PGI – Chronione Pochodzenie Geograficzne.
7. Patrz na cenę. Pomimo tego, że cena oliwy z oliwek nie jest wyznacznikiem jakości produktu, warto wiedzieć, że zdrowa oliwa nie może kosztować około 30-32 zł za litr. Koszty produkcji są znacznie wyższe i może to być znak, że zamiast oliwy produkt zawiera olej z wytłoczyn oliwnych. U włoskiego rolnika za litr czystej niefiltrowanej oliwy płaci się ok. 6-8 euro[3].
8. Kupuj oliwę w butelkach o pojemności 250 ml. Oliwa z oliwek w opakowaniach o pojemności powyżej 250–500 ml nie jest dobrym wyborem. Są na pewno ekonomiczne ale nie służą zachowaniu cennych dla oliwy składników, które w kontakcie z tlenem ulegają utlenianiu. Im większa butelka, tym dłużej zajmuje nam jej opróżnienie, a w połowie puste opakowanie to duża ilość tlenu pozostającego w kontakcie z oliwą, która traci przez to swoje właściwości.
9. Zrób test na jakość. Jeśli nie jesteś pewna czy kupiona przez ciebie oliwa jest zdrowa przeprowadz test jakośći w warunkach domowych. Włóż ją do lodówki na 24 godziny, powinna się zestalić pod wpływem niskiej temperatury. Oliwa, która nie skrzepnie prawdopodobnie jest olejem z wytłoczyn lub mieszanką innych olejów.

Interesujesz się właściwościami odżywczymi produktów spożywczych i nie tylko? Chcesz wiedzieć, jakie żywienie jest najlepsze dla Twojego organizmu i jakich substancji potrzebuje? Poznaj urządzenia diagnostyczne, które umożliwią Ci nabycie szerokiej wiedzy o swoim ciele i wybór diety idealnie dostosowanej do Twoich wymagań!

____________________

[1]. S. Wala, Nie daj się nabić w butelkę, czyli jak wybrać dobrej jakości oliwę z oliwek, http://bonavita.pl/nie-daj-sie-nabic-w-butelke-czyli-jak-wybrac-dobrej-jakosci-oliwe-z-oliwek (dostęp: 16.11.2016).

[2]. Z. Mikoś, Oliwa z oliwek stosowana nie tylko w kuchni! Wpływa na włosy, paznokcie i skórę twarzy!,
http://bonavita.pl/oliwa-z-oliwek-stosowana-nie-tylko-w-kuchni-wplywa-na-wlosy-paznokcie-i-skore-twarzy (dostęp: 16.11.2016).

[3]. R. Kłosowicz, O tłuszczach słów kilka, http://www.vitanatural.pl/o-tluszczach-slow-kilka-cz-2-oliwa-z-oliwek-praktyczne-rady (dostęp: 16.11.2016).