Wzdęty brzuch jest objawem mało swoistym, co oznacza, że może świadczyć o różnych problemach. W przypadku wystąpienia wzdętego brzucha zawsze należy wziąć pod uwagę obecność czynników ryzyka oraz prawdopodobieństwo wystąpienia danego problemu w indywidualnym przypadku.
W ten sposób możliwe jest zawężenie prawdopodobnych przyczyn i dalsza celowana diagnostyka medyczna. Wzdęty brzuch może objawiać się oprócz fizycznego wzdęcia bólem, gazami oraz uczuciem pełności.
Przyczyny związane z nadmierną ilością gazu
Wzdęty brzuch najczęściej jest związany z gromadzeniem się gazów w jelitach. Obecność gazów jelitowych jest stanem fizjologicznym, ale problem stanowi zbieranie się ich w nadmiernej objętości. Przyczyny tego stanu są różne:
- Nadmierna produkcja endogennego (pochodzenia wewnątrzjelitowego) gazu. Gaz w jelitach wytwarzany jest przez bakterie naturalnej flory bakteryjnej. Skład flory jest natomiast modyfikowany poprzez między innymi dietę. Spożywanie diety bogatej w cukry proste stymuluje rozwój bakterii wytwarzających gaz. Doprowadza to do nadmiernej produkcji gazów jelitowych. Postępowanie w tym przypadku opiera się na zmianie diety. Problem na bieżąco można łagodzić, stosując preparaty oparte na symetykonie, np. Espumisan.
- Nadmierna podaż powietrza atmosferycznego do przełyku. Połykanie powietrza związane jest najczęściej ze spożywaniem napojów gazowanych, jedzeniem dużymi kęsami oraz paleniem tytoniu.
- Niedrożność jelit. Niedrożność jelit jest potencjalnie groźnym stanem i skutkuje osłabionym usuwaniem gazów z przewodu pokarmowego. Przyczynami niedrożności są między innymi zrosty jelita, procesy nowotworowe bądź przepukliny.
- Porażenie perystaltyki jelit. Brak lub osłabienie ruchów jelit skutkuje zastojem treści jelitowej, w tym gazów. Przyczyny osłabionej perystaltyki to m.in. choroby neurologiczne, zaburzenia krążenia krwi, zaburzenia hormonalne, infekcje oraz działania niepożądane leków.
Nadmierna ilość gazu w jamie brzusznej może mieć charakter jatrogenny (powstały na skutek działań lekarza). Każda operacja na brzuchu, również endoskopowa, wiąże się z ryzykiem następczego wzdęcia brzucha.
Zapalne przyczyny wzdętego brzucha
Przyczyny wzdętego brzucha muszą być zróżnicowane z przyczynami zapalnymi oraz dysfunkcją narządów.
- Niewydolność wątroby. Wzdęty brzuch może być powikłaniem różnych chorób związanych z niewydolnością wątroby. Zwykle w tym przypadku wzdęty brzuch jest jedynie jednym z objawów. Inne to: żółty kolor skóry, obrzęki, widoczne na skórze patologicznie powiększone naczynia żylne oraz ból. Rozpoznanie niewydolności wątroby lekarz może postawić również bez tych objawów na podstawie badań laboratoryjnych lub obrazowych.
- Zapalenie otrzewnej. Groźny stan będący powikłaniem różnych chorób. Zapalenie otrzewnej może pojawić się na skutek zapalenia trzustki, pęknięcia wyrostka robaczkowego, infekcji otrzewnej oraz innych.
Wzdęty brzuch jest objawem, który może świadczyć o groźnych chorobach. Najczęściej jednak jest skutkiem zwykłych wzdęć, niebędących stanem groźnym, wymagających jednak często pewnych zmian w stylu życia i odżywiania się. Każdą niepewność lub zaniepokojenie objawem, jakim jest wzdęty brzuch, należy konsultować z lekarzem.
