Bielactwo to choroba, która objawia się licznymi przebarwieniami na skórze. Jej przyczyną jest utrata melanocytów.

Czym jest bielactwo?

Bielactwo jest chorobą charakteryzującą się depigmentacją skóry, która traci swój pierwotny kolor. Jaśniejsze zabarwienie naskórka i białe plamy mogą występować na każdej części ciała. Przebarwienia mogą pojawić się również na tęczówkach i włosach. Szacuje się, że schorzenie dotyka około 1% populacji i dotyczy wszystkich ras. Liczba przypadków zachorowania jest podobna u mężczyzn i kobiet. Choroba ujawnia się między 10. a 30. rokiem życia. Może być także widoczna od urodzenia. Wyróżnia się dwa rodzaje bielactwa:

• bielactwo wrodzone – jest to wrodzona niezdolność do wytwarzania komórek nadających skórze pigment,
• bielactwo nabyte – depigmentacja skóry spowodowana jest zniszczeniem melanocytów.

Przyczyny bielactwa

Charakterystyczne przebarwienia skóry są konsekwencją wymierania melanocytów – komórek odpowiedzialnych za produkcję melaniny, co istotnie zaburza jej syntezę. Przyczyny bielactwa nie zostały do końca poznane. Uważa się, że duże znaczenie mają czynniki genetyczne, ponieważ zaobserwowano, że ryzyko pojawienia się schorzenia wzrasta w rodzinach, w których występuje ono przynajmniej u jednego członka. Nie określono jednak sposobu dziedziczenia.

Inną możliwą przyczyną bielactwa są zachodzące w organizmie procesy autoimmunologiczne. W wyniku zadziałania pewnych bodźców produkowane są przeciwciała skierowane przeciwko melanocytom. Z tego powodu choroba może wystąpić u osób z zaburzeniami gruczołu tarczowego, toczniem rumieniowatym, twardziną układową, chorobami reumatycznymi lub miastenią.

Jakie są objawy bielactwa?

Charakterystyczne objawy bielactwa to obecne na skórze wyraźnie odgraniczone białe plamy. Mogą mieć różne rozmiary, występować pojedynczo lub w grupach i być umiejscowione w dowolnej części ciała. Bardzo często występują na twarzy – wokół ust i oczu, na szyi, pod pachami oraz na dłoniach. Przebarwienia stają się bardziej intensywne pod wpływem promieni słonecznych, a z czasem ich liczba może ulec zwiększeniu. Ze względu na ich rozmieszczenie wyróżnia się bielactwo:

• segmentowe – odbarwione plamy występują tylko po jednej stronie ciała,
• niesegmentowe – zmiany na skórze rozmieszczone są asymetrycznie w dowolnym miejscu na ciele.

Zdarza się, że oprócz odbarwionych plam na ciele pojawia się utrata pigmentu włosów, brwi i rzęs oraz rozjaśnienie tęczówki oka. Nie pojawiają się natomiast żadne objawy ogólne – zmiany na skórze nie bolą, nie swędzą, nie są również przyczyną gorączki i powiększenia węzłów chłonnych. Bardzo często osoby chore wstydzą się swojego wyglądu, co jest przyczyną znacznego dyskomfortu psychicznego, obniżonej samooceny, a nawet wycofania z życia społecznego.

Czy bielactwo się leczy?

Bielactwo jest chorobą przewlekłą, której nie da się całkowicie wyleczyć. Dlatego celem terapii jest jedynie zmniejszenie jej objawów. Osoba chora powinna znaleźć się pod opieką poradni dermatologicznej. U pacjentów zwykle zaleca się leczenie miejscowe, które polega na stosowaniu maści sterydowych w połączeniu z inhibitorami kalcyneuryny, witaminą D. Kuracja jest długotrwała i może trwać nawet kilkanaście miesięcy. Niestety zwykle po odstawieniu leków przebarwienia na skórze powracają.

Inną metodą jest fototerapia, czyli naświetlanie promieniami UVA. W efekcie po kilku miesiącach uzyskuje się częściowe przywrócenie prawidłowego koloru skóry. Jedną z nowszych technik jest przeszczep melanocytów, które zostały wyhodowane syntetycznie w laboratorium lub pobrane z okolicy zdrowej skóry. Zabieg wyróżnia się wysoką skutecznością, jednak jego koszt jest wysoki.

Osoby chore na bielactwo powinny unikać opalania się i nadmiernego eksponowania zmienionej skóry na promienie słoneczne, ponieważ jest ona szczególnie narażona na ich szkodliwe działanie. Ponadto przebarwienia nasilają się po opalaniu.