Kaszel to odruch obronny wspierający oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającego w nich śluzu lub zanieczyszczeń pyłowych pochodzących z powietrza. Podrażnienie błony śluzowej może być wywołane także przez dostanie się do dróg oddechowych ciała obcego, a także przez działanie czynników chorobotwórczych takich jak bakterie, wirusy lub grzyby. Kaszel zwykle towarzyszy chorobie i mocno daje się we znaki. Utrudnia oddychanie, może też pogorszyć jakość snu. W żadnym wypadku nie można go lekceważyć, gdyż długo utrzymujący się może świadczyć o poważnej chorobie, a nieleczony nieść za sobą poważne konsekwencje. Domowe sposoby na kaszel wykazują dużą skuteczność na kaszel mokry i suchy. Jeśli nie przynoszą zadowalających efektów, należy udać się do lekarza. Sprawdź, czym jest kaszel oraz jakie są jego rodzaje. Jak radzić sobie z kaszlem domowymi sposobami?
Czym jest kaszel?
Dla przypomnienia, kaszel to reakcja odruchowa na podrażnienie zakończeń nerwowych w błonie śluzowej górnych dróg oddechowych. Mechanizm kaszlu jest w każdym przypadku taki sam i jego efektem są nagłe skurcze klatki piersiowej, w tym mięśni oddechowych i oskrzeli. Polega na nasilonym wdechu, następnie zamknięciu głośni (fragment krtani zamykający drogi oddechowe), przez co w klatce piersiowej i płucach wytwarza się wysokie ciśnienie. W chwili otwarcia głośni następuje natychmiastowe uwolnienie powietrza, które wydostając się zabiera ze sobą niepożądane substancje lub cząsteczki.
Kaszel – Przyczyny kaszlu
Przyczyny kaszlu mogą być różne. Zależą w dużej mierze od tego, czy mamy do czynienia z kaszlem ostrym, czy przewlekłym, jak również od wieku – nieco inne są przyczyny kaszlu u dzieci, a jeszcze inne u dorosłych. Najczęstszą przyczyną są choroby górnych i dolnych dróg oddechowych, w niektórych przypadkach jednak kaszel może mieć bezpośredni związek z chorobami układu krążenia, przewodu pokarmowego, przyjmowaniem niektórych leków czy chorobami alergicznymi. Jeśli specjaliście nie uda się określić przyczyny kaszlu, możemy uznać, że jego charakter jest idiopatyczny (mający niejasne lub nieznane podłoże). Zdarzają się sytuacje, kiedy kaszel ma podłoże psychogenne, dzieje się tak np. w sytuacji stresowej.
Choroby związane z kaszlem
Choroby, o których może świadczyć kaszel:
– przeziębienie
– grypa
– alergia
– infekcja bakteryjna
– zapalenie płuc
– zapalenie oskrzeli
– zapalenie krtani
– krztusiec
Kaszel – różne rodzaju kaszlu
Ze względu na charakter, kaszel możemy podzielić na:
– kaszel suchy (nie następuje odkrztuszanie wydzieliny)
Ten rodzaj kaszlu pojawia się najczęściej w początkowym stadium infekcji dróg oddechowych. Podczas kaszlenia odczuwa się drapanie lub swędzenie w gardle oraz uczucie suchości w jamie ustnej. Przyczyną kaszlu suchego może być również astma oskrzelowa, choroby śródmiąższowe płuc, niewydolność serca. Powodować go mogą również niektóre leki;
– kaszel mokry (produktywny, wilgotny)
Związany z produkcją dużej ilości wydzieliny w drogach oddechowych, która musi zostać usunięta. Produkcja zbyt dużych ilości wydzieliny ma miejsce w ostrych i przewlekłych stanach zapalnych dróg oddechowych, w tym zapaleniu zatok przynosowych, oskrzeli lub płuc. Towarzyszy również mukowiscydozie i ropniom płuc.
Kaszel możemy podzielić również ze względu na czas jego trwania:
– kaszel ostry – trwa krócej niż 3 tygodnie
Najczęściej wywoływany jest przez zakażenia górnych lub dolnych dróg oddechowych (na tle wirusowym), jak również alergie. Może się zdarzyć, że kaszel ostry jest skutkiem ciała obcego w drogach oddechowych lub działania drażniących gazów czy pyłów. Kaszel ostry mogą wywoływać: obrzęk płuc, zapalenie płuc, zatorowość płucna;
– podostry – trwa 3-8 tygodni
Zazwyczaj jest następstwem przeciągającego się wirusowego zapalenia dróg oddechowych. Zakażenie wirusowe wywołuje utrzymującą się nadwrażliwość dróg oddechowych na bodźce typu: zimne lub gorące, suche lub wilgotne powietrze;
– przewlekły – trwa dłużej niż 8 tygodni
Przewlekły kaszel – możliwe przyczyny
Istnieje bardzo wiele przyczyn przewlekłego kaszlu i nie da się jednoznacznie wskazać winowajcy. Powodem może być:
– spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
– astma oskrzelowa
– przewlekła obturacyjna choroba płuc/przewlekłe zapalenie oskrzeli
– przebyte zakażenie górnych dróg oddechowych
– nowotwory płuc
– choroby śródmiąższowe płuc
– refluks żołądkowo-przełykowy
– niewydolność serca
– rozstrzenie oskrzeli
– przyjmowanie leków
– podłoże psychogenne
– kaszel „poranny”
Przyczyny ostrego kaszlu u dzieci
Najczęstszymi przyczynami ostrego kaszlu u dzieci są:
– bakteryjne zapalenie tchawicy – objawia się świstem krtaniowym, suchym kaszlem, wysoką gorączką, odkrztuszaniem ropnej wydzieliny
– ciało obce w gardle – objawia się nagłymi napadami kaszlu i dławieniem
– zapalenie krtani, tchawicy i oskrzeli – objawia się suchym kaszlem nasilającym szczególnie w nocy, świstem krtaniowym, rozdymaniem się skrzydełek nosa przy oddechach, wciąganiem przestrzeni międzyżebrowych przy wdechu, przyspieszeniem oddechu
– przebywanie w środowisku skażonym przez substancje toksyczne dla płuc, np. dymem tytoniowym, zanieczyszczeniami powietrza
– zakażenie górnych dróg oddechowych – objawia się wyciekiem z nosa, czerwoną i obrzękniętą błoną śluzową nosa, gorączką i bólem gardła
– zapalenie nagłośni – ma nagły początek i objawia się wysoką gorączką, nadmierną drażliwością, nasilonym niepokojem, mocno utrudnionym oddychaniem, ślinieniem się, ogólnym ciężkim stanem
– zapalenie oskrzelików – objawia się napadowym kaszlem, wyciekiem z nosa, przyspieszeniem oddechu, chrapliwym oddechem, trzeszczeniem nad płucami, wciąganiem przestrzeni międzyżebrowych przy wdechu, rozdymaniem się skrzydełek nosa przy oddychaniu, sporadycznie wymiotami po napadzie kaszlu
– zapalenie płuc (wirusowe lub bakteryjne) – wirusowe objawia się gorączką, wciąganiem przestrzeni międzyżebrowych przy wdechu, kaszlem przerywanym oddechami lub kaszlem napadowym, a czasami również bólami ze strony mięśni; bakteryjne objawia się świstami oddechowymi, osłabionym szmerem oddechowym, wciąganiem przestrzeni międzyżebrowych przy wdechu, gorączką, sporadycznie bólem żołądka i wymiotami
Kaszel: kiedy udać się do lekarza, a kiedy leczyć się domowymi sposobami?
Kaszel jest objawem różnych mniej lub bardziej groźnych i złożonych schorzeń. Aby skutecznie leczyć kaszel, należy w pierwszej kolejności ustalić jego przyczynę. Zazwyczaj kaszel towarzyszy przeziębieniu, które trzyma nas kilka dni i samoistnie ustępuje. W tym czasie co prawda nie czujemy się najlepiej, ale znowu choroba nie ścina nas całkowicie z nóg. W takim przypadku nie trzeba od razu iść do lekarza, można spróbować pokonać kaszel na własną rękę. Nie zawsze jednak domowe sposoby na kaszel przyniosą oczekiwany rezultat.
Do lekarza pierwszego kontaktu należy się bezzwłocznie udać, gdy:
– objawy przeziębienia trwają dłużej niż 3 dni
– kaszlowi towarzyszą wymioty
– kaszel suchy, pomimo stosowania środków wykrztuśnych, nie zamienia się w mokry
– infekcji towarzyszy wysoka temperatura
– długo utrzymujący się duszący kaszel utrudnia oddychanie
Domowe sposoby na kaszel:
– Nawilżanie powietrza
Nie jest tajemnicą, że suche i ciepłe powietrze w pomieszczeniach przyczynia się do nasilenia kaszlu i sprawia, że staje się on wyjątkowo męczący. W miarę możliwości musimy samodzielnie dbać o wilgotność powietrza, jakim oddychamy. Możemy zainwestować w profesjonalny nawilżacz powietrza, założyć w domu niewielkie akwarium lub powiesić na kaloryferach pojemniki na wodę i stale je uzupełniać.
– Inhalacje
Co na kaszel? Dużą skuteczność przynoszą regularnie wykonywane inhalacje, czyli wdychanie pary wodnej wzbogaconej środkami antybakteryjnymi i przeciwwirusowymi oraz rozrzedzającymi wydzielinę. Inhalacje na kaszel są bardzo proste do przygotowania i można przeprowadzać je we własnym domu. Wystarczy wlać do miski gorącą wodę, dodać do niej kilka kropli olejku eukaliptusowego, sandałowego, geraniowego, lawendowego, z rozmarynu, kopru włoskiego, majeranku, sosny lub drzewa herbacianego (więcej na temat ziół przeciwko grypie znajdziesz tutaj: https://diagnozujmy.pl/ziola-przeciwko-grypie-dowiedz-sie-wesprzec-organizm/), i gotowe. Teraz wystarczy nachylić się nad miską, głowę nakryć kocem lub ręcznikiem i przez co najmniej 10 minut wdychać parę wodną. Efekty inhalacji widać niemal od razu.
– Rozgrzewająca maść na kaszel
Uporczywy kaszel potrafi utrudnić codzienne funkcjonowanie. Aby się go pozbyć należy wysmarować klatkę piersiową i plecy maścią rozgrzewającą, która ma w swoim składzie wyciągi z aromatycznych ziół i olejków. Są jednocześnie rodzajem inhalacji, bo można wdychać ich zapach. Aplikację maści można połączyć z oklepywaniem pleców, co pozwoli pozbyć się zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny.
– Syropy na kaszel
Jednym z najbardziej znanych i jednocześnie najskuteczniejszych sposobów na mokry i suchy kaszel są syropy na kaszel. Syropy mają za zadanie łagodzić napady kaszlu, ułatwiać odkrztuszanie wydzieliny, a przy tym wzmacniać system odpornościowy organizmu. Najpopularniejszym syropem na kaszel jest syrop z cebuli, który można samodzielnie przygotować we własnym domu. Gdy mamy przewlekły kaszel może pomóc też mniszek lekarski pospolity – syrop i miód z niego wykonany. Mało znanym sposobem, ale równie skutecznym jest oliwa z oliwek. Zaleca się jej spożywanie przy dolegliwościach ze strony dróg oddechowych celem złagodzenia powstałych podrażnień.
– Naturalne antybiotyki
W okresie wzmożonej zachorowalności, jak również w czasie choroby trzeba zwracać szczególną uwagę na to co trafia na nasz talerz. Warto wzbogacić swoją dietę o dodatkowe porcje warzyw i owoców. Przyda się też lekkostrawne, pełnowartościowe białko oraz lekkostrawne węglowodany. Bardzo pomocne są naturalne antybiotyki w postaci czosnku, cebuli czy imbiru. W czasie choroby trzeba bardzo dużo pić, żeby uzupełniać pokłady utraconej wody.
Źródło:
http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/sygnaly-ciala/kaszel-skad-sie-bierze-i-o-czym-swiadczy_38975.html
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/grypa-i-przeziebienia/sposoby-na-kaszel-piec-sprawdzonych-recept-na-kaszel_39796.html
https://portal.abczdrowie.pl/kaszel
