Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia probiotyki to specyficzne szczepy mikroorganizmów, które po podaniu w odpowiedniej dawce pozytywnie wpływają na organizm człowieka. Każdy z nas kojarzy, że probiotyki warto zażywać podczas antybiotykoterapii lub kiedy mamy problem z układem pokarmowym. Jak dobre bakterie wpływają na nasz organizm? Jak wybrać skuteczne suplementy?
Jak probiotyki działają na nasz organizm?
Kiedy bakterie probiotyczne dostaną się do naszego organizmu, zaczynają szybko się namnażać. Idealnym miejscem dla nich jest jelito grube. Pożyteczne mikroorganizmy wpływają również na zmniejszenie liczby szkodliwych bakterii. To szczególnie istotne w przypadku osób, które cierpią z powodu przerostu bakterii gnilnych lub drożdżaków z rodzaju Candida. Szkodliwe mikroorganizmy wydzielają duże ilości toksyn, które osłabiają barierę jelitową. Z tego powodu możemy zmagać się z biegunkami, zaparciami, wzdęciami, gorszą perystaltyką, a nawet zapaść na którąś z chorób autoimmunologicznych.
Za odkrywcę prozdrowotnych właściwości probiotyków uznaje się ukraińskiego noblistę Ilię Miecznikowa. Na początku ubiegłego wieku uznał, że „poprzez zmianę nieznanej populacji bakterii w przewodzie pokarmowym na populację znaną, istnieje możliwość uniknięcia wielu objawów wieku starczego i prawdopodobieństwo istotnego przedłużenia życia człowieka”. Przez kolejne lata badano właściwości probiotyczne wybranych szczepów bakterii. Po wielu badaniach klinicznych na ludziach i zwierzętach określono jakie parametry muszą posiadać dane mikroorganizmy, aby wpływać korzystnie na organizm człowieka.
Bakterie probiotyczne pomagają podczas uporczywych biegunek bakteryjnych, wirusowych oraz tzw. biegunek podróżnych, pomagają odbudować florę bakteryjną jelit po antybiotykoterapii, wspomagają pracę układu pokarmowego przy zespole jelita drażliwego oraz regulują zaburzenia motoryki jelit. Jednak ich działanie na tym się nie kończy. Probiotyki mają również inne właściwości, o których tak wiele się nie mówi. Obniżają poziom cholesterolu, są stosowane w terapii encefalopatii wątrobowej oraz pomagają w prawidłowym wchłanianiu witamin i składników odżywczych (żelaza, wapnia, magnezu).
Dodatkowo wpływają korzystnie na naszą odporność, usprawniają trawienie laktozy oraz zmniejszają podatność na alergię u dzieci. Badania wykazały, że spożywanie produktów, które zawierają bakterie probiotyczne, może wpływać na zapobieganie dyslipidemii i choroby wieńcowej serca. Warto więc wprowadzić do swojej diety pokarmy, które je zawierają oraz dodatkowo przyjmować sprawdzone suplementy diety.
W jakich produktach znajdują się dobre bakterie?
Jeśli chcemy poprawić pracę naszego układu pokarmowego, możemy zdecydować się na suplementy diety lub naturalne produkty. Bakterie probiotyczne znajdziemy w produktach mlecznych: kefirach, maślankach, jogurtach oraz w zsiadłym mleku. Bogatym źródłem probiotyków są również kiszonki: kapusta kiszona i ogórki kiszone. W przypadku kiszonek najlepiej stawiać na domowe przetwory. W sklepach znajdziemy wiele produktów kwaszonych, które nie mają w sobie bakterii probiotycznych. Podczas zakupów musimy zwrócić również uwagę na to, jakie jogurty kupujemy. Nie każdy zawiera w sobie dobre bakterie. W sklepie dokładnie przeczytajmy etykietkę danego jogurtu i sprawdźmy, jakie konkretnie szczepy się w nim znajdują. Poszukujmy nazw Bifidobacterium i Lactobacillus oraz informacji o ilości probiotyków. Powinno ich być minimum 10 milionów w jednym mililitrze zjadanego jogurtu.
Jeśli uważamy, że potrzebujemy większej dawki dobrych bakterii lub po prostu nie przepadamy za wymienionymi produktami, możemy zacząć suplementować probiotyki. Produkty apteczne zwykle zawierają którąś z odmian pałeczek kwasu mlekowego Lactobacillus lub bifidobakterie zwane Bifidobacterium. Po kuracji kapsułkami szybko odbudujemy zniszczoną florę bakteryjną naszych jelit lub poprawimy działanie układu pokarmowego. Jakie szczepy bakterii postawią nasz organizm na nogi?
Na co zwracać uwagę przy wyborze probiotyków?
Na rynku znajdziemy całe morze suplementów, które noszą miano probiotycznych. Niestety wiele z nich nie spełnia wymagań, jakie muszą mieć skuteczne preparaty probiotyczne. Jak w takim razie rozpoznać dobry probiotyk? Aby dobre bakterie dotarły do naszych jelit, muszą charakteryzować się odpowiednimi właściwościami. Muszą być odporne na niskie pH żołądka i sole żółci, łatwo kolonizować układ pokarmowy, odpowiednio bronić się przed patogennymi właściwościami innych szczepów zamieszkujących jelita (np. Escherichia coli) oraz mieć pozytywny wpływ na cały organizm człowieka. Łatwo się domyślić, że istnieje naprawdę niewiele szczepów, które mają wszystkie te właściwości.
Jednym z nich jest Lactobacillus rhamnosus GG, zwany także Lactobacillus GG lub LGG. Posiada on udokumentowaną klinicznie aktywność biologiczną oraz takie właściwości, które pozwalają bakteriom bez problemu dotrzeć do naszych jelit. Dodatkowo jest to jeden z najbezpieczniejszych szczepów probiotycznych, więc dzieci mogą go bezpiecznie przyjmować. Znajdziemy go w suplementach dobrej jakości (np. Dicoflor http://www.dicoflor.pl/). Kiedy wybierzemy się do apteki po kapsułki, upewnijmy się, że wybrany przez nas preparat na pewno zawiera opisany szczep bakterii. Wszystkie bakterie probiotyczne zapisywane są według schematu: nazwa rodzaju (na przykład Lactobacillus), nazwa gatunku (na przykład rhamnosus) oraz nazwa szczepu (na przykład GG). Gdy w opisie brakuje nazwy szczepu, może to oznaczać, że w produkcie nie ma wcale bakterii probiotycznych. Sprawdźmy też, ile bakterii znajduje się w preparacie – powinno ich być od 3 do 20 miliardów.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!