Woda i jej właściwości. Dlaczego trzeba nawadniać organizm? Odwodnienie i jego skutki dla zdrowia

Woda jest podstawą życia. Organizm dorosłego człowieka w ok. 70 proc. składa się z wody. Jej zawartość w organizmie zmienia się wraz z wiekiem, im jest człowiek starszy, tym jest jej mniej. Woda umożliwia zachodzenie procesów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odpowiada za regulację ciśnienia tętniczego, utrzymywanie odpowiedniej temperatury ciała, oczyszczenie organizmu z substancji toksycznych. Gdy jest w jej ustroju zbyt mało, praca narządów wewnętrznych może zostać zaburzona, a przy tym niedobór wody może negatywnie wpłynąć na nasz wygląd. Lekarze i dietetycy zalecają, by każdego dnia pić co najmniej 1,5 litra płynów dziennie i ilość tą zwiększać w czasie upałów i przy intensywnym wysiłku fizycznym. Picie zbyt małych ilości wody może prowadzić do odwodnienia organizmu, co jest stanem zagrożenia życia. Jakie jest zapotrzebowanie organizmu na wodę? Jaką rolę pełni w organizmie? Jakie są objawy i skutki odwodnienia? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Rola wody w organizmie

Woda pełni szereg funkcji w organizmie człowieka. Jej głównym zadaniem jest utrzymywanie stałej temperatury ciała, czyli termoregulacja. To właśnie woda jest odpowiedzialna za usuwanie z organizmu toksyn i szkodliwych dla niego substancji. Przypisuje się jej również nadzorowanie przebiegu procesów metabolicznych oraz rolę rozpuszczalnika związków ustrojowych i niezbędnego uzupełnienia pokarmów wszystkich organizmów żywych. Jest potrzebna do oddychania, nawilża wdychane powietrze i chroni narządy wewnętrzne. Co prawda nie jest składnikiem energetycznym, ale to właśnie woda umożliwia przemianę pożywienia w energię.

Organizm ludzki nie ma zdolności do magazynowania wody. Do jej utraty dochodzi na kilka różnych sposobów. Po pierwsze, woda jest usuwana z organizmu wraz z moczem i kałem, do jej utraty dochodzi też na skutek oddychania i pocenia się. Co więcej, podczas wzmożonego wysiłku fizycznego czy wysokiej temperatury ciała lub otoczenia organizm ludzki może tracić większe ilości wody niż zazwyczaj. Oznacza to zatem, że stale musimy dostarczać organizmowi właściwe dla niego ilości wody. Odpowiednia podaż wody wpływając na pracę jelit poprawia trawienie oraz zapewnia właściwe nawodnienie stolca.

Właściwości wody

Woda:

• umożliwia krążenie krwi w obiegu,
• utrzymuje prawidłowe pH organizmu,
• wykazuje działanie przeciwbólowe,
• wspiera pracę mózgu i procesy myślowe,
• nawilża skórę,
• stanowi składnik śluzu, tj. zapobiega tarciu organów wewnętrznych i kości w stawach,
• pełni rolę termoregulatora – pochłania ciepło i równomiernie je rozprowadza,
• chroni m.in. gałkę oczną, mózg, płód i rdzeń kręgowy przed urazami,
• w postaci potu schładza powierzchnię ciała,
• jest rozpuszczalnikiem dla wielu substancji i związków chemicznych,
• umożliwia rozpuszczenie i usunięcie produktów przemiany materii,
• ułatwia trawienie i wchłanianie.

Odwodnienie – przyczyny

Odwodnienie to poważny w konsekwencjach stan organizmu, który jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci i osób starszych. Niektórym ludziom wydaje się, że do odwodnienia organizmu może dojść tylko latem, kiedy temperatura na zewnątrz jest wysoka. Nie jest to prawdą, gdyż objawy odwodnienia mogą pojawić się o każdej porze roku. Podczas odwodnienia dochodzi do utraty wody z organizmu oraz wypłukania elektrolitów.

Najczęstsze przyczyny odwodnienia to:

• biegunka,
• wymioty,
• gorączka,
• wysiłek fizyczny.

Do utraty wody z organizmu może przyczynić się również upalna pogoda, a także choroby nerek i choroba Parkinsona.

Odwodnienie ze względu na objawy i typ zaburzeń gospodarki elektrolitowej dzieli się na:

• hipertoniczne (hipersmolarne) – większa utrata wody niż elektrolitów,
• hipotoniczne (hipoosmolarne) – większa utrata elektrolitów,
• izotoniczne (izoosmolarne) – taka sama utrata wody co i elektrolitów.

Odwodnienie – objawy

Objawy odwodnienia jest bardzo łatwo rozpoznać. Występują one z różnym natężeniem. Początkowo można zaobserwować:

• wzmożone pragnienie,
• osłabienie,
• suchość skóry,
• zawroty głowy,
• rzadsze oddawanie moczu pomimo picia dużych ilości płynów (oddawany mocz jest koloru ciemnożółtego),
• suchość śluzówki całej jamy ustnej i języka,
• nadmiernie wzdęty brzuch,
• brak apetytu,
• pobudzenie lub senność.

Jeśli braki wody w organizmie nie zostaną uzupełnione, wraz z czasem pojawi się:

• przyspieszona akcja serca,
• mniejsza potliwość,
• skóra plastelinowata (skóra utraci elastyczność),
• wysoka gorączka,
• obniżenie napięcia gałek ocznych,
• drgawki,
• spadek ciśnienia tętniczego krwi,
• utrata przytomności.

Zapotrzebowanie organizmu na wodę

Woda jest podstawowym składnikiem organizmu ludzkiego, odpowiada za większość procesów życiowych, dlatego też jej poziom trzeba stale uzupełniać. Pojawia się więc pytanie – ile należy pić wody? Niestety nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Przyjmuje się, że człowiek powinien pić co najmniej 1,5 litra dziennie. Trzeba jednak pamiętać, że każdy organizm jest inny i ma inne zapotrzebowanie na wodę. Zdecydowanie więcej wody powinni pić sportowcy, a także kobiety w ciąży oraz osoby chore. Kiedy na zewnątrz jest ciepło również należy zwiększyć ilości przyjmowanych napojów. Wydawać by się mogło, że najlepszym wyznacznikiem zapotrzebowania na wodę jest pragnienie. Niestety uczucie pragnienia jest późnym sygnałem alarmowym, który pojawia się, gdy organizm odczuwa już brak wody. Dlatego nie można czekać do momentu, aż poczujemy silne pragnienie, lecz stale uzupełniać poziom płynu w organizmie. Poziom nawodnienia wpływa na witalność i energię, stan cery i samopoczucie, dlatego nie może jej w naszym ciele zabraknąć.

Jak zadbać o właściwe nawodnienie?

Celem utrzymania właściwej ilości wody w organizmie należy stale kontrolować nawodnienie. Najlepszym sposobem na to jest obserwacja naszego moczu. Mowa tutaj przede wszystkim o kolorze i ilości wydalanego moczu. Rozcieńczony mocz o słomkowo-żółtej barwie świadczy o tym, że poziom nawodnienia jest odpowiedni. Jeżeli mocz jest skoncentrowany, a jego kolor przypomina ciemną żółć, to jest to informacja dla nas, że organizm jest odwodniony.

Aby nasz organizm pracował prawidłowo każdego dnia musimy dostarczać mu tyle wody, ile wydalił. Codziennie wydalamy ok. 2 litrów wody wraz z:

• moczem (ok. 54 proc.),
• potem (ok. 21 proc),
• wydychanym powietrzem (ok. 20 proc.),
• kałem (ok. 5 proc.).

Najlepszym wyborem na co dzień jest woda mineralna, bogata w wapń i magnez, dzięki której odpowiednio nawodnimy swój organizm. Uczucie pragnienia należy gasić wodą niegazowaną nisko zmineralizowaną lub sokami warzywnymi i owocowymi. Ponadto warto ograniczyć spożywanie wody gazowanej oraz napojów gazowanych. Płyny te przyczyniają się do rozciągnięcia ścian żołądka, przez co oszukują organizm i przedwcześnie hamują uczucie pragnienia. Wodę należy pić regularnie, najlepiej małymi łyczkami. Przyjęcie zbyt dużych ilości wody wcale nie jest korzystne dla organizmu, płyn jest szybko wydalany przez nerki wraz z elektrolitami, co także może prowadzić do odwodnienia. Trzeba też pamiętać, by zwiększać ilości przyjmowanych płynów w zależności od temperatury oraz stanu fizycznego organizmu.

Źródło:
https://portal.abczdrowie.pl/picie-wody-dlaczego-jest-tak-wazne
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/zasady-zywienia/odwodnienie-organizmu-objawy-i-leczenie-co-pic-przy-odwodnieniu-organi_40433.html
https://portal.abczdrowie.pl/odwodnienie-objawy-leczenie
http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/zasady-zywienia/woda-zdrowia-doda_33966.html