Czy na soczewki kontaktowe potrzebna jest recepta?
W Polsce miękkie soczewki kontaktowe są ogólnodostępne i przy ich zakupie nie jest wymagana recepta. Można je kupić w salonach optycznych, sklepach internetowych, aptekach czy nawet drogeriach. Jednak to, że są one ogólnodostępne nie oznacza, że można je dowolnie wybierać, zmieniać i samodzielnie testować.
Czy można samodzielnie dopasować soczewki kontaktowe?
Jako wyrób medyczny soczewki kontaktowe wymagają właściwego dopasowania przez lekarza specjalistę (okulistę lub optometrystę). Nasze oczy są różne, mają odmienne rozmiary, potrzeby, które trzeba uwzględnić aby właściwie dopasować soczewki. Dlatego dostępne na rynku soczewki kontaktowe różnią się między sobą m. in. promieniem krzywizny (BC), średnicą (DIA), konstrukcją oraz materiałem, z którego są wytworzone, tak by możliwe było ich optymalnie dopasowanie do danego oka. Prawidłowo dopasowana soczewka nie może być ani za ciasna, ani za luźna, musi zapewnić: całkowite pokrycie rogówki, właściwą ruchomość, dobrą jakość widzenia i komfort. Jest to szczególnie ważne ponieważ złe ułożenie soczewek na oku może prowadzić do podrażnień, dyskomfortu, a nawet poważnych powikłań chorobowych z utratą wzroku włącznie.
Jak dobiera się soczewki kontaktowe?
Aby przy wyborze soczewek kontaktowych nie narażać swoich oczu na niebezpieczeństwo związane z ich nieprawidłowym dopasowaniem należy zawsze dobierać je u specjalisty (okulista/optometrysta). Jako jedyny ma on możliwość oceny czy dana soczewka jest odpowiednia (widząc jak układa się na oku). Na podstawie badania pod kątem doboru soczewek, które uwzględnia także badania przy pomocy autorefraktometru i lampy szczelinowej oraz ocenę widzenia bliskiego, specjalista wystawia preskrypcję zawierającą informacje dotyczące zaleconej:
mocy soczewek – PWR lub SPH – moc sferyczna, CYL – cylinder (wartość określająca moc astygmatyzmu), AXIS lub AX – oś astygmatyzmu, a w przypadku soczewek multifokalnych – ADD – addycja (dodatek do bliży) z ewentualnym określeniem oka dominującego D i niedominującego N;
średnicy soczewki – DIA lub D (szerokość soczewki mierzona w milimetrach);
krzywizny bazowej – BC – promień krzywizny (wartość określająca tylny promień optyczny soczewki);
nazwy handlowej i producenta soczewek;
trybu noszenia soczewek oraz środka do ich pielęgnacji.
To według tych wytycznych powinno się dokonywać zakupu konkretnych soczewek kontaktowych, a każdą ich zmianę zawsze konsultować ze specjalistą.
Regularne badanie wzroku przy korekcji soczewkami kontaktowymi
Soczewki kontaktowe zakłada się bezpośrednio na powierzchnię gałki ocznej gdzie pozostają w ścisłym kontakcie z jej tkankami przez wiele godzin, a niekiedy nawet dni (do 30 dni w przypadku soczewek przeznaczonych do noszenia w trybie ciągłym). Z tego względu konieczne jest zgłaszanie się na wizyty kontrolne, które zaleca się przeprowadzać co pół roku. Pozwoli to na regularną ocenę kondycji oczu, jakości widzenia i wykrycie ewentualnych, nawet bardzo wczesnych, początkowo nieodczuwalnych dla pacjenta objawów chorobowych.
Niestety przeprowadzone badania dowodzą, że użytkownicy soczewek kontaktowych tylko w nieznacznym odsetku poddają się regularnym badaniom kontrolnym. Większość z nich ich unika, a zgłaszają się do specjalisty tylko wtedy gdy pojawi się jakiś problem. Z tego powodu w niektórych krajach Europy (np. Wielka Brytania) wprowadzono prawne uregulowanie dostępu do soczewek kontaktowych poprzez niezbędne do ich zakupu preskrypcje wystawiane zarówno po pierwszym dopasowaniu jak i po regularnych badaniach kontrolnych. Dzięki temu zmniejszyła się liczba osób stosujących soczewki kontaktowe bez należytej kontroli, a co za tym idzie również ilość powikłań związanych z ich noszeniem.
