Choroba refluksowa przełyku (GERD) to dolegliwość związana z trwałym podrażnianiem błony śluzowej przełyku przez treść żołądkową z powodu nieprawidłowej funkcji połączenia przełykowo-żołądkowego. Wraz z czasem trwania tej patologii dochodzi do rozwoju zapalenia w obrębie przełyku i uporczywych dolegliwości o charakterze pieczenia, palenia lub pustego odbijania. Częstość występowania tego problemu jest porównywalna wśród kobiet i mężczyzn, a ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem [1].
Jak dochodzi do rozwoju GERD?
Fizjologicznie światło przełyku i żołądka oddzielone są od siebie mięśniem o nazwie dolny zwieracz przełyku. W prawidłowej sytuacji przy połykaniu kęsa pokarmu zwieracz ten rozkurcza się, przepuszczając jedzenie do żołądka, po czym szybko znowu kurczy się, by zapobiec cofnięciu się treści żołądkowej. Zdarza się, że mięsień ten nie kurczy się odpowiednio mocno, co skutkuje uporczywą zgagą.
Inną przyczyną może być patologia rozworu przełykowego, czyli przestrzeni w przeponie, która umożliwia przejście przełyku z klatki piersiowej do jamy brzusznej. Czasem dochodzi też do nadmiernego rozciągnięcia przepony (np. w ciąży w wyniku powiększającej się macicy), co osłabia zahamowanie cofającej się treści pokarmowej.
Podsumowując, istotnymi czynnikami ryzyka rozwoju choroby refluksowej przełyku są: otyłość, wspomniana wcześniej ciąża, zaburzenia opróżniania żołądka czy omówiona nieprawidłowa czynność dolnego zwieracza przełyku. Chorobami predysponującymi do GERD są: cukrzyca, twardzina, nadużywanie alkoholu lub zaburzenia hormonalne [1].
Jakie są typowe objawy GERD?
Objawy GERD to:
- zgaga (palenie, pieczenie za mostkiem),
- puste odbijanie,
- uczucie cofania się treści pokarmowej do przełyku,
- kwaśny posmak w jamie ustnej,
- ból w nadbrzuszu.
Dolegliwości nasilają się w pozycji leżącej lub przy pochylaniu się, szczególnie po obfitym, tłustym posiłku. Do mniej charakterystycznych objawów należą: chrypka, ból w klatce naśladujący dolegliwości sercowe czy suchy kaszel [2].
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Ogólnie objawy choroby refluksowej nie świadczą o istotnej patologii, którą koniecznie trzeba leczyć. W początkowej fazie warto zmienić nawyki żywieniowe oraz styl życia. Istnieje jednak grupa objawów, która wymaga pilnej diagnostyki w postaci gastroskopii. Są to:
- pierwszorazowe objawy po 40. roku życia,
- ból wybudzający w nocy,
- obecność wymiotów lub krwioplucia,
- niezamierzona znaczna utrata masy ciała,
- zaburzenia połykania [1,2].
Jak postępować w przypadku wystąpienia objawów?
Doraźnie warto zastosować lek Rennie – jego działanie odczuwalne jest już po 2 minutach od podania. Zawiera w swoim składzie naturalne i bezpieczne substancje: węglan wapnia oraz węglan magnezu, które neutralizują kwaśną treść żołądkową, przez co przestaje ona drażnić błonę śluzową przełyku. Co więcej, lek ten jest bezpieczny dla kobiet w ciąży oraz matek karmiących piersią. W razie pytań lub chęci długotrwałego przyjmowania leku należy skonsultować się z lekarzem bądź farmaceutą. Niektórym pomaga doraźne wypicie szklanki mleka lub wody mineralizowanej.
Ważne są także trwałe modyfikacje stylu życia. Przede wszystkim wskazane jest odstawienie używek (papierosy i alkohol). Warto jeść mniejsze porcje, a ostatni posiłek spożyć na 2-3 godziny przed snem. Warto zrezygnować z tłustych, pikantnych i smażonych potraw. Lepiej postawić na ryby, chude mięso oraz warzywa i owoce. Zmniejszenie dolegliwości osiągniemy, jeśli zaczniemy grillować lub piec nasze potrawy [1,3].
Bibliografia:
[1] – https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/przelyk/50731,choroba-refluksowa-przelyku-refluks
[2] – https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50665,zgaga
[3] – https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/70596,dieta-w-chorobie-refluksowej
