Mimo wielu badań udowadniających dobroczynny wpływ mleka sojowego na organizm ludzki zdania ciągle są podzielone. Czy soja rzeczywiście może uchronić przed osteoporozą, obniżyć ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje raka czy poziom cholesterolu? A może tylko niektórzy mogą wprowadzić ją do swojego jadłospisu? Aby nieco przybliżyć temat, zachęcamy do lektury.
Kilka słów o soi
Soja jest wszechstronnie stosowanym warzywem strączkowym. Kilkaset lat temu podawana jako pasza dla zwierząt została w końcu doceniona przez człowieka.
Można spożywać ją pod różnymi postaciami, np.:
-
mleka sojowego (tonyu)
-
serka otrzymywanego z mleka sojowego (tofu)
-
kiełków sojowych (moyashi)
-
mąki sojowej (kinako)
-
pasty sojowej (miso)
-
sosu sojowego (shoyu).
Jeśli mowa o wartościach odżywczych soi, głównie są to izoflawony zaliczane do fitoestrogenów, które budową przypominają żeńskie hormony płciowe. Jeden z nich – genisteina – poprzez łączenie się z receptorami estrogenu może zmniejszać proces rozrostu guza i obniżać ryzyko zachorowania na nowotwór hormonozależny jak na przykład nowotwór piersi. Jest też dobra informacja dla panów – dieta obfitująca w soję może mieć pozytywny wpływ na ochronę prostaty przed rakiem. Aby jednak zabezpieczyć się przed chorobami nowotworowymi z pomocą soi, należy jeść ok. 50g dziennie. Dobroczynne działanie nie znika, nawet gdy spożycie soi zmniejsza się w dalszych etapach życia.
Soja jest również bogata w białko – 50g ziaren może zastąpić 1,5 szklanki mleka krowiego lub 150g mięsa wołowego, dlatego z powodzeniem może być głównym źródłem białka w dietach bezmięsnych. Charakteryzuje się również korzystnym profilem aminokwasowym.
Stanowi źródło potasu, żelaza wapnia, fosforu, magnezu, kwasu foliowego, błonnika pokarmowego, witamin grupy B i substancji przeciwutleniających.
Nie zawiera puryn – szkodliwych związków organicznych, przez które złogi kwasu moczowego odkładają się w stawach i utrudniają przyswajanie wapnia, zapobiega osteoporozie.
Regularne spożywanie wyrobów sojowych jest też dobrą alternatywą dla osób z wysokim poziomem szkodliwego cholesterolu- może pomóc w jego obniżeniu nawet o 20%.
Badania naukowe wykazały, że soja modyfikowana genetycznie zachowuje zdrowotny wpływ na organizm człowieka. Mimo modyfikacji jest bezpieczna dla zdrowia, a ciągłe testy soi mają pod kontrolą ewentualne zmiany.
Mleko sojowe
Ze wszystkich napojów pochodzenia roślinnego takich jak na przykład ryżowe, migdałowe, kokosowe, owsiane, tylko napój sojowy dorównał mleku krowiemu pod względem składników odżywczych. Dodatkowo, nie zawiera laktozy- jest więc odpowiednie dla osób z nietolerancją pokarmową laktozy. Dzięki swoim właściwościom zmniejsza ryzyko nie tylko chorób nowotworowych, ale też miażdżycowych i sercowych.
Porównując 100g mleka krowiego 3,2% oraz mleko sojowe:
-
wartość energetyczna: 60 vs 44 kcal
-
białko: 3,2 vs 3,1g
-
węglowodany: 4,7 vs 4,1g
-
cukry: 4,7 vs 2,7g
-
tłuszcze: 3,2 vs 1,7g
-
kwasy tłuszczowe nienasycone: 1,2 vs 0,26g
-
wapń: 120g w obu przypadkach.
Po szczegółowym porównaniu mleko sojowe wypada bardzo korzystnie w porównaniu z krowim. Dla tych, którzy niechętnie patrzą na kupny napój sojowy jest alternatywa- można go przygotować w domu. Na blogach i stronach internetowych roi się od przepisów i patentów jak uzyskać domowe mleko sojowe i sprawić, by smakowało jak najlepiej za pomocą przeróżnych dodatków.
Napój sojowy znajdzie zastosowanie szerokie zastosowanie w kuchni, podobnie jak mleko pochodzenia zwierzęcego. Może stanowić zamiennik w przygotowywaniu ciasta, budyniu, kaszki, koktajlu czy jako dodatek do kawy.
Właściwe spożycie soi
Soja w nadmiarze, czyli powyżej 50g dziennie, może zaszkodzić. Tak jak inne rośliny strączkowe zawiera tioglikozydy, które negatywnie wpływają na pracę tarczycy. Spożywanie jej w większych ilościach przez długi czas może doprowadzić do powstania wola tarczy. Gospodarka hormonalna odgrywa kluczową rolę w ludzkiej fizjologii, więc należy mieć na uwadze ile gram soi przyjmujemy, aby nie okazało się, że przyniosła ona więcej szkody niż pożytku.
Wady spożywania soi
Nagłe wprowadzenie do diety dużej ilości soi i produktów z niej wytwarzanych może powodować nieprzyjemne skutki jak biegunka, wymioty, w skrajnych przypadkach nawet gorączka. Dzieje się tak dlatego, że soja zaburza pracę przewodu pokarmowego, a ponadto organizm ludzki nie lubi nagłych zmian także w żywieniu. Rozwiązaniem jest stopniowanie i małe ilości spożywanych pokarmów sojowych.
Zastanawiasz się czy mleko sojowe to dobry wybór? Chcesz wiedzieć jak ten produkt wpływa na Twoje zdrowie? Przywiązujesz dużą wagę do tego, co jesz? Kliknij i koniecznie poznaj urządzenia, które pomogą Ci ustalić zbilansowaną, maksymalnie zindywidualizowaną dietę oraz wykażą, jakie produkty powinieneś z niej wykluczyć!
[1] Soja łagodzi menopauzę, zastępuje mleko i mięso, obniża cholesterol, chroni przed rakiem, http://www.poradnikzdrowie.pl/zywienie/co-jesz/soja-lagodzi-menopauze-zastepuje-mleko-i-mieso-obniza-cholesterol-chro_33952.html
[2] Znaczenie wybranych związków pochodzenia roślinnego w diecie zapobiegającej chorobom nowotworowym, http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2013_042-047.pdf
[3] Żywienie w profilaktyce nowotworów. Część III. Diety o właściwościach przeciwnowotworowych, http://www.phie.pl/pdf/phe-2013/phe-2013-1-059.pdf
[4] Kamil K. Hozyasz, Małgorzata Słowik, Mleka inne niż ogólnodostępne krowie- argumenty za i przeciw, “Klinika Pediatrii Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie”.
