Zdobywanie wiedzy o nowych lekach i metodach leczenia jest długotrwałym i skomplikowanym procesem noszącym nazwę badań klinicznych. Jest to szczególny rodzaj badań naukowych, gdyż są one prowadzone z udziałem ludzi.

Najważniejszym celem badań klinicznych jest potwierdzenie skuteczności oraz bezpieczeństwa nowych leków i metod leczenia. Ośrodki zajmujące się przeprowadzaniem badań klinicznych – Łódź, Wrocław, Warszawa i szereg innych – pozyskują chętnych spośród osób zdrowych i chorych spełniających wymogi określone na użytek konkretnego badania. Liczba badań klinicznych, które są lokowane w Polsce, od 2011 r. utrzymuje się na mniej więcej stałym poziomie. W 2018 r. do Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych wpłynęło 527 wniosków o rozpoczęcie badań nad produktami leczniczymi. Zważywszy jednak na to, iż prawie 40 proc. podań złożono pod koniec roku, w Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych z 527 badań zarejestrowano 393.

Jakie badania kliniczne wykonuje się w Polsce?

Zdecydowaną większość badań klinicznych przeprowadzanych w Polsce – jest to 29 proc. wszystkich badań – stanowią badania onkologiczne. Na kolejnych pozycjach plasują się dziedziny medyczne, takie jak: neurologia (11 proc.), dermatologia (8,5 proc.), oraz gastroenterologia (7 proc.). 5-procentowy i mniejszy udział w badaniach mają: kardiologia, reumatologia, choroby płuc, diabetologia, nefrologia, psychiatria, ginekologia i okulistyka. Zdecydowanie najczęściej przeprowadza się badania III fazy (57 proc.) i II fazy (32 proc).

Badania kliniczne a społeczna świadomość

Pomimo iż zdecydowana większość Polaków – aż 87 proc. – nie ma wątpliwości co do tego, że badania kliniczne są potrzebne, to jedynie średnio 2 na 5 osób wyraża gotowość do wzięcia w nich udziału. Dowodzi to tego, iż w Polsce powszechna wiedza o badaniach klinicznych wciąż jest niewystarczająca.

Specjaliści zalecają kampanie informacyjne zakrojone na szerszą skalę oraz zwiększenie dostępności do badań dla szpitali powiatowych.