Nieprzyjemne uczucie pieczenia w przełyku. Znasz to? Więc prawdopodobnie masz do czynienia ze zgagą. Zwykle pojawia się falami i ma związek z chorobą refluksową żołądka. Powstaje w wyniku podrażnienia przełyku przez kwasy żołądkowe oraz zaburzenia w jego opróżnianiu. Jakie są najczęstsze przyczyny zgagi i jak z nią walczyć?
Zgaga najczęściej pojawia się po posiłkach, przed snem lub w nocy. Pozycja leżąca nasila jej objawy, więc często prowadzi do bezsenności. Najczęstszymi objawami zgagi, oprócz pieczenia, są:
- kwaśny lub słony posmak w gardle,
- ucisk za mostkiem,
- mdłości,
- problemy z przełykaniem,
- uczucie potrzeby odbijania.
Ból pojawiający się przy zgadze może promieniować do jamy ustnej, dolnej części brzucha oraz w kierunku pleców.
Przyczyny zgagi
W większości przypadków zgaga jest wywoływana chorobą refluksową żołądka. Polega ona na nieodpowiedniej pracy zwieracza dolnego przełyku (niedokładne zamykanie bądź zbyt częste otwieranie). Na skutek tego treść żołądkowa przedostaje się spowrotem do przełyku i go drażni.
Istnieją pewne czynniki, które mogą nasilać objawy zgagi lub zwiększać częstotliwość jej występowania. Pierwszą z nich jest spożywanie niektórych pokarmów, tj. dania smażone i tłuste. Osoby cierpiące na chorobę refluksową, chcąc uniknąć nasilenia objawów, powinny zrezygnować również z jedzenia mięs wysokotłuszczowych oraz przetworów mlecznych z pełnego mleka. Nieodpowiednie dla nich są także napoje zawierające kofeinę, alkohol oraz pikantne potrawy. Te ostatnie przyczyniają się do powstawania większej ilości kwasów żołądkowych, przez co cofająca się treść pokarmowa jest znacznie bardziej drażniąca. Niewskazane jest również jedzenie czekolady i picie herbaty, ponieważ obniżają one ciśnienie dolnego zwieracza przełyku. Objawy zgagi mogą wzmacniać również niektóre owoce i warzywa, tj. pomidory i cytrusy. Stymulują one receptory w przełyku, przez co zwiększają ból.
Innym czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia zgagi jest stres. Wpływa on niekorzystnie na układ trawienny (żołądek jest zwykle pierwszym organem, który cierpi na skutek nerwowego stylu życia). Oprócz tego oddziałuje negatywnie na nasz układ nerwowy, co sprawia, że ból przełyku staje się jeszcze większy.
Zgaga często dokucza także osobom palącym papierosy. Naukowcy udowodnili, że nikotyna redukuje wytwarzanie śliny, co z kolei utrudnia proces trawienia. Pokarm zalega wówczas dłużej w żołądku, mając jednocześnie większe tendencje do cofania się. Poza tym palenie papierosów redukuje też ciśnienie w dolnym zwieraczu przełyku, a w efekcie tego zmniejsza jego napięcie.
Jak radzić sobie ze zgagą?
W przypadku choroby refluksowej żołądka konieczne może być leczenie farmakologiczne. Istnieją jednak również domowe metody łagodzenia objawów zgagi. Jednym z nich jest picie napojów zobojętniających kwas. Należą do nich między innymi:
- słaba herbata z chudym mlekiem lub cytryną,
- napar z imbiru,
- herbata imbirowa,
- napary z dziurawca.
Oprócz picia napojów można także zastosować zimne kompresy na brzuch bądź też zjeść prażone migdały.
Podstawowym sposobem na leczenie zgagi jest jednak dieta. Chcąc uporać się ze zgagą trzeba unikać spożywania produktów pobudzających nerwy w przełyku. Jeśli zgaga wywołana jest refluksem, to najskuteczniejsze będzie zastosowanie diety lekkostrawnej, polegającej na ograniczeniu aromatycznych przypraw oraz potraw intensywnych w smaku. Warto zastosować też tzw. dietę białą. Dopuszcza ona spożywanie takich produktów jak niewielkie ilości mleka, chudy drób, chude ryby, czerstwe pieczywo oraz oczywiście woda.
Farmakologiczne leczenie zgagi polega natomiast na stosowaniu leków zobojętniających kwasy żołądkowe. Są to zwykle leki zawierające fosforan glinu, wodorotlenek magnezu i wodorotlenek aluminium. Leki te jednak charakteryzują się krótkim działaniem, dlatego też, jeżeli zgaga zdarza się regularnie, konieczne jest ich częste przyjmowanie. Dłużej działają natomiast lekarstwa z grupy antagonistów receptora H2. Dodatkowo bez recepty można nabyć inhibitory pompy protonowej, pozwalające na znoszenie miejscowego bólu w klatce piersiowej.
