Szanta zwyczajna – roślina która łagodzi dolegliwości układu oddechowego

Szanta zwyczajna (Sisymbrium officinale), znana również jako gorczycznik polny, to niepozorna roślina, która od wieków cieszy się uznaniem w medycynie ludowej. Mimo że często rośnie dziko na polach, przy drogach i nieużytkach, jej właściwości lecznicze sprawiają, że jest ceniona w zielarstwie. Z powodzeniem była wykorzystywana przez naszych przodków do leczenia różnych dolegliwości, zwłaszcza tych związanych z układem oddechowym. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej jej działaniu, zastosowaniu oraz sposobom użycia.

Właściwości lecznicze szanty zwyczajnej

Szanta zwyczajna posiada wiele cennych właściwości, które sprawiają, że jest popularna w ziołolecznictwie. Najważniejsze z nich to:

1. Działanie wykrztuśne – Szanta zwyczajna od dawna jest stosowana jako naturalny środek wspomagający odkrztuszanie i łagodzenie objawów kaszlu. Zawarte w roślinie substancje, takie jak saponiny, pomagają w rozrzedzaniu śluzu w drogach oddechowych, co ułatwia jego usunięcie.
2. Przeciwbakteryjne i przeciwzapalne – Szanta wykazuje działanie antybakteryjne, dzięki czemu wspomaga leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Jej związki czynne pomagają również łagodzić stany zapalne w organizmie.
3. Działanie przeciwkaszlowe i łagodzące ból gardła – Szanta zwyczajna może działać kojąco na podrażnienia gardła, pomagając zmniejszyć kaszel oraz ból, zwłaszcza ten towarzyszący infekcjom wirusowym i bakteryjnym.
4. Wspomaganie trawienia – Roślina ta wpływa korzystnie na układ trawienny, wspomagając wydzielanie soków trawiennych i pracę wątroby, co poprawia przyswajanie składników odżywczych.
5. Działanie ochronne na błony śluzowe – Wyciąg z szanty może działać ochronnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego, co pomaga łagodzić podrażnienia, takie jak nadkwasota żołądka.

Zastosowanie szanty zwyczajnej

Wspomniane wyżej właściwości sprawiają, że szanta zwyczajna znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu różnych dolegliwości. Najczęściej stosuje się ją w następujących przypadkach:

1. Infekcje dróg oddechowych – Napar z szanty zwyczajnej jest skuteczny przy infekcjach gardła, krtani oraz oskrzeli. Stosuje się go do łagodzenia objawów kaszlu, kataru oraz chrypki. Pomaga również w usuwaniu nadmiaru wydzieliny z dróg oddechowych.
2. Problemy trawienne – Szanta może być stosowana jako środek wspomagający trawienie, zwłaszcza w przypadkach zaburzeń wątroby oraz trzustki. Działa żółciopędnie, co sprzyja lepszemu trawieniu tłuszczów oraz regulacji pracy układu pokarmowego.
3. Stany zapalne – Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, szanta stosowana jest zewnętrznie w postaci okładów na stany zapalne skóry, owrzodzenia oraz niewielkie rany. Jej przeciwbakteryjne działanie wspomaga proces gojenia.
4. Choroby skóry – Ekstrakty z szanty mogą być pomocne w leczeniu problemów skórnych, takich jak wypryski, podrażnienia i stany zapalne skóry. Zawarte w roślinie związki przyspieszają regenerację naskórka.

Sposób użycia szanty zwyczajnej

Szanta zwyczajna może być stosowana na różne sposoby, w zależności od dolegliwości. Najpopularniejsze formy to napary, odwary, nalewki oraz okłady.

1. Napar – Przygotowanie naparu z szanty zwyczajnej jest proste. Wystarczy zalać 1-2 łyżeczki suszonych ziół szklanką wrzącej wody i pozostawić pod przykryciem na około 10 minut. Po przecedzeniu napar można pić 2-3 razy dziennie, najlepiej między posiłkami. Napar ten działa wykrztuśnie i łagodząco na gardło, a także wspomaga trawienie.
2. Odwar – Aby przygotować odwar, należy gotować suszone ziele szanty w wodzie przez około 10 minut. Taki wywar można stosować do płukania gardła w przypadku stanów zapalnych, a także do przemywania ran i podrażnień skórnych.
3. Nalewka – Nalewka z szanty zwyczajnej to kolejny skuteczny sposób na wykorzystanie jej właściwości leczniczych. Do jej przygotowania potrzebne są suszone ziele oraz spirytus. Zioła zalewa się alkoholem, odstawia na kilka tygodni, a następnie filtruje. Taką nalewkę można stosować doustnie w małych ilościach (kilka kropel dziennie), zwłaszcza na problemy trawienne.
4. Okłady – Wywar z szanty zwyczajnej stosowany jest również zewnętrznie. Można go używać do okładów na skórę w przypadku stanów zapalnych, drobnych ran, owrzodzeń czy podrażnień. Zioła te wspomagają regenerację skóry i działają antybakteryjnie.

Przeciwwskazania i możliwe działania niepożądane

Mimo licznych korzyści zdrowotnych, szanta zwyczajna nie jest zalecana dla każdego. Kobiety w ciąży i karmiące piersią powinny unikać stosowania tej rośliny bez konsultacji z lekarzem, ze względu na brak wystarczających badań dotyczących jej bezpieczeństwa. Osoby z alergią na rośliny z rodziny kapustowatych (Brassicaceae) również powinny zachować ostrożność. Przy dłuższym stosowaniu w dużych ilościach mogą wystąpić dolegliwości żołądkowe, dlatego zaleca się umiarkowane dawkowanie.

Podsumowanie

Szanta zwyczajna to roślina o szerokim spektrum działania, która od wieków znajduje zastosowanie w medycynie ludowej. Jej właściwości wykrztuśne, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne sprawiają, że jest skutecznym środkiem wspomagającym leczenie infekcji dróg oddechowych oraz problemów trawiennych. Napary, nalewki oraz okłady z szanty mogą okazać się pomocne w łagodzeniu wielu dolegliwości, warto jednak pamiętać o przeciwwskazaniach i konsultacji z lekarzem w przypadku długotrwałego stosowania. Dzięki jej wszechstronnemu działaniu, szanta zwyczajna zasługuje na miejsce w domowej apteczce ziół.