Przygodne kontakty seksualne i zdrada małżeńska skutkująca ciążą to tylko przykłady sytuacji, w których wykonuje się badania na ustalenie ojcostwa. Coraz częściej zleca je również sąd w przypadku sporów o ustalenie praw rodzicielskich.
- Ustalenie ojcostwa jeszcze w ciąży czy dopiero po narodzinach dziecka?
- Test materiału genetycznego na ojcostwo – jak samodzielnie pobrać próbkę?
Ustalenie, kto jest biologicznym ojcem dziecka, nie sprawia obecnie żadnych trudności. Wystarczy wykonać prosty test na ojcostwo, korzystając z materiału pobranego z wewnętrznej strony policzka domniemanego ojca oraz dziecka, a następnie porównać próbki ze sobą. Tego rodzaju badania DNA dają niemal 100% pewność pokrewieństwa i w 100% wykluczają jego istnienie.
Ustalenie ojcostwa jeszcze w ciąży czy dopiero po narodzinach dziecka?
Test DNA wykonywany w celu ustalenia ojcostwa co do zasady robi się po pojawieniu się dziecka na świecie. Wówczas pobranie próbek jest najłatwiejsze i całkowicie nieinwazyjne – wymaga jedynie wykonania wymazu z ust badanych osób, wyizolowania próbki DNA oraz porównania kodu genetycznego. Nie jest to jednak jedyna metoda. Test na ojcostwo można przeprowadzić także jeszcze w okresie ciąży – wówczas DNA dziecka jest izolowane z krwi matki i porównywane z DNA potencjalnego ojca, wyodrębnionego z dowolnej próbki. Co więcej, po 15. tygodniu ciąży można wykonać również test z płynu owodniowego. Pobranie materiału przeprowadza się w laboratorium w ściśle kontrolowanych warunkach i przez lekarza specjalistę, a w rezultacie można nie tylko wykluczyć lub potwierdzić ojcostwo, ale wykonać także szereg innych badań, np. zbadać dziecko pod kątem wystąpienia chorób genetycznych, w tym zespołu Downa. Zarówno badania wykonywane po narodzinach dziecka, jak i te z okresu płodowego, mają taką samą skuteczność, jednak te pierwsze uważane są za mniej inwazyjne i bezpieczniejsze dla dziecka.
Test materiału genetycznego na ojcostwo – jak samodzielnie pobrać próbkę?
Test na ojcostwo jest często jednym z dowodów w postępowaniu sądowym przed sądem rodzinnym, jednak aby mógł być używany w tym charakterze, powinien zostać przeprowadzony przez specjalistę, ze względu na zachowanie należytej staranności zarówno podczas pobierania próbki, jak i wykonania samego badania. Chcąc mieć całkowitą pewność, że podczas badania nie wystąpią żadne błędy proceduralne, a wynik będzie mógł być wykorzystany jako materiał dowodowy, warto kupić test wykonywany przez laboratorium badawcze akredytowane, a więc spełniające rygorystyczne normy w zakresie bezpieczeństwa i dokładności wykonywanych badań, i jednocześnie uznawane za wiarygodne przez sąd. Jednak jeśli test przeprowadzany jest prywatnie, tzn. bez skierowania przez sąd, nie ma konieczności zachowania odpowiednich procedur formalnych, a próbkę można pobrać samodzielnie w domu. Wówczas test materiału genetycznego na ojcostwo przesyłany jest z laboratorium do pacjenta, który za pomocą nadesłanych materiałów i instrukcji, samodzielnie pobiera wymaz od siebie i dziecka. Tak przygotowane próbki należy odesłać do laboratorium, które w ciągu kilku dni dokona niezbędnych badań i na podstawie profili genetycznych osób badanych przygotuje wynik. Obecność matki dziecka oraz jej udział w badaniu są zbędne, ponieważ pobranie wymazu odbywa się jedynie od domniemanego ojca dziecka oraz samego dziecka. Jeśli próbki zostały prawidłowo pobrane, testy DNA mogą całkowicie wykluczyć ojcostwo lub niemal ze 100% pewnością je potwierdzić (szansa błędu wynosi 0,0001%).
