Cynk zaliczany jest do pierwiastków śladowych warunkujących prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Choć jest go w naszym ciele stosunkowo niewiele, to właśnie dzięki niemu nasz układ odpornościowy może skutecznie zwalczać infekcje, a nasze włosy i paznokcie są w dobrej kondycji. Cynk jest składnikiem enzymów biorących udział w ważnych dla zdrowia procesach życiowych. Każda komórka naszego ciała potrzebuje cynku, a jak się okazuje, znaczna część społeczeństwa nie przyjmuje go w odpowiednich ilościach. Dzieje się tak dlatego, że obfitują w niego produkty, które jemy zbyt rzadko i w małych ilościach. Masz problemy z koncentracją? Jesteś wciąż senny i zmęczony? Nadmiernie wypadają Ci włosy i Twoje paznokcie ciągle się łamią? Wszystko wskazuje na to, że może brakować Ci cynku. Z dalszej części artykułu dowiesz się, jakie właściwości ma cynk i jaki wykazuje wpływ na nasze zdrowie, jak rozpoznać niedobór cynku w organizmie oraz co jeść, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na cynk.
Właściwości cynku
Cynk gromadzi się głównie w mięśniach, kościach, wątrobie, nerkach, trzustce, skórze i oczach, a w organizmach mężczyzn dodatkowo w prostacie. Organizm ludzki nie ma zdolności produkcji ani przechowywania cynku, dlatego naszą rolą jest mu go nieustannie dostarczać. Mikroelement bierze czynny udział w wielu ważnych procesach takich jak rozmnażanie, trawienie i wzrost. Jest niezastąpiony w syntezie białka oraz kwasów nukleinowych, nadzoruje kurczliwość mięśni i uczestniczy w produkcji insuliny. Jest on również ważny, aby zmysł smaku i węchu funkcjonował właściwie. Ponadto, cynk uczestniczy w przemianie cukrów, białek i węglowodanów. Bez niego proces mineralizacji kości i regeneracji tkanek byłby niemożliwy.
Cynk – rola w organizmie
Obecność cynku w organizmie jest niezbędna, aby układ immunologiczny mógł funkcjonować prawidłowo. Pierwiastek nadając odporności, pomaga chronić przed przeziębieniami, grypą, grzybicą, zapaleniem spojówek i innymi infekcjami. Jest wskazany przy leczeniu objawów chorób pochodzenia autoimmunologicznego, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów. Pomimo tego, że cynku w naszym ciele jest bardzo mało, jest on odpowiedzialny za prawidłowy rozwój mózgu i funkcjonowanie centralnego układu nerwowego, a co za tym idzie, poprawia sprawność intelektualną i zapobiega demencji, dlatego o odpowiedni jego poziom powinny troszczyć się szczególnie osoby starsze. Mikroelement chroni nasz organizm przed niszczącym działaniem wolnych rodników. Ponadto, cynk przyspiesza gojenie się ran i podrażnień skóry, dlatego jest niezastąpiony w łagodzeniu objawów trądziku, poparzeń czy łuszczycy. To właśnie cynk warunkuje ładny wygląd włosów i paznokci. Cynk może być stosowany pomocniczo w leczeniu demencji i schizofrenii, a także cukrzycy i niedoczynności tarczycy, gdyż zwiększa poziom insuliny we krwi. Jest również niezastąpiony w łagodzeniu objawów hemoroidów, zapalenia jelit i choroby wrzodowej. Warto też wspomnieć, że cynk reguluje ciśnienie tętnicze krwi, przez co zapobiega chorobom serca. Może przyczyniać się do zwiększenia płodności zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Widocznie opóźnia całkowitą utratę wzroku u ludzi ze zwyrodnieniem plamki żółtej.
Występowanie cynku
Stosowanie urozmaiconej, odpowiednio zbilansowanej diety wystarczy, aby dostarczyć organizmowi takiej ilości cynku, jakiej potrzebuje. Największe pokłady tego pierwiastka znajdziemy w wołowinie, wątrobie i drobiu. Sporą zawartością cynku odznaczają się także owoce morza takie jak małże oraz ostrygi. Dobrym źródłem cynku są jaja, ser, pestki dyni, kakao, ziarna sezamu, kiełki pszenicy i fasola. Produktem o wysokiej przyswajalności są też algi takie jak Spirulina.
Dzienne zapotrzebowanie na cynk
Zapotrzebowanie organizmu na cynk może nieco różnić się w zależności od płci i wieku. Zalecana dobowa dawka cynku wynosi 3 mg dla dzieci do 3. roku życia, 5 mg dla dzieci od 4. do 9. lat oraz 8 mg dla dzieci od 10. do 12. lat. W okresie dojrzewania organizm wykazuje nieco większe zapotrzebowanie na cynk, odpowiednio 9 mg w przypadku dziewcząt i 11 mg u chłopców. Norma u kobiet wynosi 8 mg, a u mężczyzn 11 mg.
Cynk jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju organizmu, dlatego odpowiednie jego stężenie powinno być obecne w organizmach dzieci, młodzieży i kobiet w ciąży. Dobowa podaż pierwiastka dla kobiet w ciąży wynosi 11 mg oraz 12 mg w okresie karmienia piersią. Okazuje się również, że cynk wpływa na jakość spermy i ruchliwość plemników, zatem jest istotny dla mężczyzn w wieku rozrodczym, którzy powinni dostarczać organizmowi odpowiednią jego ilość.
Cynk – objawy niedoboru
Przy stosowaniu odpowiednio zbilansowanej diety niedobór cynku występuje niezwykle rzadko, jeśli jednak już się pojawi towarzyszą mu takie objawy jak:
- brak apetytu,
- wolne gojenie się ran,
- suchość w ustach,
- utrata smaku i węchu,
- spadek odporności,
- choroby skórne (trądzik i łuszczyca),
- zmniejszone libido,
- podatność na infekcje wirusowe i bakteryjne,
- pogorszenie pamięci,
- przemęczenie,
- wypadanie włosów,
- łamliwość paznokci,
- zmniejszenie tolerancji na alkohol.
Cynk – objawy nadmiaru
Stężenie cynku w pokarmach rzadko kiedy prowadzi do przedawkowania tego pierwiastka. Nadmiar cynku w organizmie najczęściej pojawia się na skutek długotrwałego przyjmowania dużych dawek cynku z suplementów diety, np. w postaci tabletek. Przedawkowanie cynku wiąże się z wystąpieniem wielu niepożądanych objawów takich jak bóle żołądka, bóle głowy, bóle brzucha, utrata apetytu, biegunka i wymioty. Skutkiem długotrwałego przyjmowania zbyt dużej ilości cynku jest obniżenie odporności organizmu oraz zmniejszenie stężenia „dobrego” cholesterolu we krwi, czyli HDL.
Dieta czy suplementy diety?
Na rynku cynk dostępny jest w formie kapsułek, płynu i tabletek. Wspomniane preparaty można wykorzystać do suplementacji, wtedy gdy organizmowi widocznie brakuje cynku. Jeśli masz problemy ze zbilansowaniem diety i doświadczasz niepokojących objawów, jak obniżenie odporności czy nadmierna łamliwość paznokci i wypadanie włosów, jednym z rozwiązań jest suplementacja cynku odpowiednimi preparatami. Ogólnie rzecz biorąc, cynk uznawany jest za bezpieczny suplement, pod warunkiem przestrzegania zaleceń dotyczących jego dawkowania. Długotrwałe stosowanie cynku w dużych dawkach może negatywnie wpłynąć na wchłanianie innych składników mineralnych, w tym miedzi. Warto więc zanim sięgniemy po jakikolwiek preparat z cynkiem w składzie skonsultować jego przyjmowanie z lekarzem. W trakcie wywiadu lekarskiego może okazać się, że przed rozpoczęciem kuracji konieczne będzie wykonanie dodatkowych badań, na podstawie których będzie można stwierdzić, czy nie ma żadnych przeciwwskazań do suplementacji cynkiem.
Źródło:
https://www.spirulina.pl/witaminy-i-mineraly/mineraly2/cynk/cynk-niezbedny-pierwiastek-dla-organizmu.html
https://portal.abczdrowie.pl/cynk-w-diecie
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/cynk-wzmocni-odpornosc-poprawi-stan-wlosow-i-paznokci_35690.html
http://bonavita.pl/cynk-i-jego-cudowne-wlasciwosci
