Witamina B1 (tiamina) należy do grupy witamin rozpuszczalnych w wodzie. Witaminy z grupy B (w tym witamina B2, witamina B6) są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, a co za tym idzie, pozytywnie wpływają na zdrowie psychiczne. Tiamina bierze również czynny udział w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i serca. Jest zatem niezbędna w codziennej diecie, a jej niedobór niesie za sobą poważne dla organizmu konsekwencje. Awitaminoza witaminy B1 ma miejsce bardzo rzadko, ale w skrajnych przypadkach prowadzi do rozwoju choroby beri-beri, czyli zaburzenia pracy mięśni, niewydolności układu krążenia, co może skutkować nawet śmiercią. Ze względu na swoje właściwości witaminy z grupy B są nietrwałe, nie są syntetyzowane ani magazynowane w organizmie, dlatego konieczne jest dostarczenie odpowiednich ich ilości z pożywieniem lub poprzez przyjmowanie właściwych preparatów. Główne źródło witaminy B1 stanowi mięso oraz produkty zbożowe. Jakie działanie ma witamina B1? Jakie są objawy nadmiaru? Gdzie występuje witamina B1? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.
Znaczenie witaminy B1 dla organizmu
Witamina B1 odgrywa kluczową rolę w procesach oddychania tkankowego, przede wszystkim w przemianie węglowodanów, jest również częścią składową koenzymu karboksylazy. Wzmaga czynność acetylocholiny, hamuje esterazę cholinową, działa synergicznie z tyroksyną i insuliną, pobudza wydzielanie hormonów gonadotropowych. Tiamina współuczestniczy w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego organizmu. Dotychczas przeprowadzone badania naukowe wykazały, że witamina B1 wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Jest również niezbędna do prawidłowych przemian metabolicznych mających miejsce w organizmie. Jest wykorzystywana w sercu, wątrobie i mięśniach szkieletowych. Jak się okazuje, tiamina przyspiesza gojenie się ran i wykazuje działanie uśmierzające ból. Ma też swoją rolę w układzie nerwowym, gdzie bierze czynny udział w syntezie neurotransmiterów zapewniających prawidłowe przekazywanie impulsów nerwowych. Dodatkowo uczestniczy w wytwarzaniu energii w mitochondriach, dlatego wpływa tak naprawdę na funkcjonowanie całego organizmu.
Właściwości witaminy B1 – kiedy powinno się nią szczególnie wspomóc?
Działanie witaminy B1 na organizm:
– u osób cierpiących na chorobę wieńcową zwiększa siłę, z jaką serce pompuje krew
– pozytywnie wpływa na nerwy
– zmniejsza drętwienie stóp i dłoni, które daje się we znaki osobom chorującym na cukrzycę i inne schorzenia degradujące układ nerwowy
– tiamina w połączeniu z choliną i kwasem pantotenowym wspiera trawienie i przynosi ulgę w niestrawności
– polepsza pamięć u osób cierpiących na chorobę Alzheimera
– wykorzystywana do leczenia psychoz wywołanych odstawieniem alkoholu
– eliminuje zaburzenia procesów myślowych wywołanych przez leki
– zamienia cukier w energię
– poprawia sprawność umysłową
– pomaga w leczeniu łojotoku, łysienia i trądziku
Witamina B1 – niedobór i skutki niedoboru
Niedobór witaminy B1 zazwyczaj dotyczy osób stosujących dietę niezawierającą mięsa oraz produktów zbożowych. Ma on miejsce czasami również przy wysiłku fizycznym i umysłowym, wyczynowym uprawianiu sportu, a także u osób prowadzących aktywny tryb życia i narażonych na duży stres każdego dnia. Brak witaminy B1 w organizmie często pojawia się jako skutek długotrwałego niedożywienia oraz upośledzenia jej wchłaniania, dotyczy to przede wszystkim anorektyczek i alkoholików.
Niedobór witaminy B1 w organizmie objawia się:
– skurczami i bólami mięśni
– uczuciem zmęczenia
– trudnościami z koncentracją i pamięcią
– zapaleniem nerwów
– niedowładami
– zaburzeniami trawienia
– drażliwością
– przyspieszeniem czynności rytmu serca
– wzrostem ciśnienia tętniczego
– obrzękami kończyn górnych i dolnych
– depresją
– oczopląsem
– utratą łaknienia
– zmniejszeniem masy ciała
– nudnościami, wymiotami i biegunką
Długotrwały brak tiaminy skutkuje utrwaleniem zmian neurologicznych. W przypadku silnej awitaminozy witaminy B1 może wystąpić choroba beri-beri, objawiająca się silnymi zaburzeniami pracy neuronów i włókien mięśniowych, powodującymi ból kończyn, osłabienie mięśni i niewydolność układu krążenia. Podczas jej przebiegu może wystąpić także osłabienie siły skurczowej mięśnia sercowego, jak również zaburzenia psychiczne. Do niedoboru witaminy B1 może przyczynić się zażywanie leków moczopędnych.
Witamina B1 – awitaminoza witaminy B1, skutki nadmiaru witaminy B1
Nadmiar witaminy B1 nie jest dla nas szkodliwy, nawet przy spożywaniu jej w ilości nie mieszczącej się w normie. Nie zaobserwowano objawów związanych z nadmiernym spożyciem tiaminy (100 mg/d). wiąże się to z tym, że witamina B1 ma ograniczoną zdolność wchłaniania z przewodu pokarmowego, a jej nadmiar jest usuwany z organizmu wraz z moczem.
Hiperwitaminoza czasami ma jednak miejsce, ale tylko w przypadku przyjmowania witaminy B1 w formie zastrzyków. Objawami tego stanu są: osłabienie, obrzęki, poty, nudności, zmęczenie, duszność, obrzęk krtani, drżenie mięśni, zawroty głowy, reakcje alergiczne, zaburzenie rytmu serca, a w skrajnych przypadkach może dojść nawet do śmierci.
Witamina B1 – najlepsze źródła , suplementacja
Witamina B1 wchłaniana jest w jelicie cienkim. Gdzie występuje witamina B1? Jednym z najbogatszych źródeł witaminy B1 jest wieprzowina. Obfitują w nią także orzechy pistacjowe i arachidowe. Ponadto witaminę B1 zawierają: zarodki pszenne, nasiona słonecznika, kasza manna, pieczywo żytnie, wzbogacone płatki śniadaniowe, suche nasiona roślin strączkowych, pieczywo pszenne, por, polędwica, szynka wiejska, drożdże, muesli, ryż brązowy, kalafior, mandarynki, banany, groszek zielony, kiełki soi, ryby, szparagi, kapusta włoska i czerwona, szpinak, brukselka, ziemniaki, awokado, arbuz, porzeczki i suszone owoce. W warzywach i owocach są niewielkie pokłady witaminy B1, ale mimo wszystko można ją w nich znaleźć. Jest ona także w podrobach (głównie w wątróbce, nerkach, móżdżku), fasoli, kaszy gryczanej i płatkach owsianych. Osoby pijące duże ilości herbaty lub kawy powinny zwiększyć dawkę witaminy B1 w swojej diecie, ponieważ napoje te przyczyniają się do wypłukiwania tiaminy z organizmu.
Witamina B1 – dawkowanie i zalecane dzienne spożycie
Zapotrzebowanie na witaminę B1 jest uzależnione od wieku, płci oraz zawartości węglowodanów w diecie. Zalecane dzienne spożycie witaminy B1 u kobiet to 1,0-1,1 mg, a u mężczyzn 1-2-1,5 mg. Kobiety w ciąży lub karmiące wykazują zapotrzebowanie na 1,4 – 1,5 mg witaminy B1 każdego dnia. Nieco mniejsze zapotrzebowanie wykazują dzieci. W pierwszych 3 latach życia jest to 0,5 mg, od 4 do 6 roku życia 0,6 mg, a pomiędzy 7 a 9 rokiem życia dawka ta wynosi 0,9 mg. Przy suplementacji witaminowej małe dawki witaminy B1 zazwyczaj nie są toksyczne.
Kosmetyki i suplementy z witaminą B1
Witamina B1 jest stosowana w lecznictwie jako środek wspomagający działanie niesteroidowych leków przeciwbólowych wykorzystywanych w bólach kręgosłupa oraz w okolicy krzyża. Znajduje się również w ampułkach do mezoterapii, ze względu na działanie przeciwzapalne. Witamina B1 przyczynia się do redukcji cellulitu na skórze, ogranicza również wydzielanie sebum. Naturalny preparat witaminy B kompleks powinien zawierać wszystkie witaminy z grupy B.
Źródło:
https://www.spirulina.pl/witaminy-i-mineraly/witaminy/witamina-b1-tiamina/witamina-b1-za-co-odpowiada-i-jak-wplywa-na-organizm.html
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/witamina-b1-tiamina-dzialanie-wystepowanie-i-dawkowanie_38789.html
https://portal.abczdrowie.pl/witamina-b1
https://pl.wikipedia.org/wiki/Witamina_B1
