Uprawianie sportu a wada wzroku

Aż 95% aktywności fizycznej kontrolujemy za pomocą zmysłu wzroku. Nawet tak mała korekta jak 0,25 dioptrii może poprawić wyniki sportowe i przyczynić się do zwiększenia komfortu podczas treningów. Odpowiednia diagnoza problemów z widzeniem i wybór metody korekcji są więc bardzo istotne dla zawodowych sportowców i osób prowadzących aktywny tryb życia. Jakie metody korekcyjne są polecane sportowcom?

5 metod korekcji wad wzroku u sportowców

Korekcja wzroku może odbywać się na kilka sposobów:

1. Okulary – najpopularniejsza metoda korekcji wzroku jest równocześnie najrzadziej wybierana przez sportowców. Powód jest prosty: podczas treningu okulary przeszkadzają, spadają, ograniczają pole widzenia, a nawet stwarzają ryzyko urazów w przypadku stłuczenia. Dostępne są również pływackie okulary korekcyjne, które mogą jednak powodować zaburzenia widzenia po wyjściu z wody.

1. Soczewki kontaktowe – druga najpopularniejsza metoda korekcyjna również ma swoje wady w kontekście uprawiania sportu. Pod wpływem wysiłku soczewki nadmiernie przesuszają gałkę oczną, co powoduje dyskomfort i może prowadzić do infekcji. Podczas uprawiania sportów kontaktowych soczewki mogą wypadać, a sporty wodne stwarzają ryzyko infekcji bakteryjnej i uszkodzenia oczu. Jeśli korzystasz z soczewek kontaktowych podczas pływania, pamiętaj, by wyrzucić je od razu po wyjściu z wody, gdyż znajdujących się w wodzie bakterii nie da się usunąć przy użyciu płynu do soczewek.

1. Refrakcyjna wymiana soczewki – polega na usunięciu soczewki naturalnej i wszczepieniu sztucznej. Zabieg przypomina usunięcie zaćmy, z tą różnicą, że jest wykonywany u pacjentów bez katarakty. Refrakcyjna wymiana soczewki pozwala na redukcję wady i zrezygnowanie z dodatkowych przyrządów korekcyjnych. Dodatkową zaletą zastąpienia soczewki naturalnej sztuczną jest brak ryzyka rozwoju zaćmy w przyszłości.

1. Korekcja wzroku laserem – metoda polegająca na modelowaniu rogówki za pomocą lasera jest polecana sportowcom, gdyż poprawia ostrość widzenia bez konieczności stosowania dodatkowych przyrządów, takich jak soczewki czy okulary. Istnieje wiele metod laserowej korekcji wad wzroku, dlatego zabieg można w pełni dopasować do potrzeb pacjenta.

1. Wszczepienie soczewki fakijnej – jest to zabieg w pełni odwracalny, który polega na wszczepieniu sztucznej soczewki kolagenowo-polimerowej między tęczówkę a soczewkę własną (soczewki tylnokomorowe) lub między tęczówkę a rogówkę (soczewki przedniokomorowe). Dzięki temu, że naturalna soczewka pozostaje nienaruszona, istnieje możliwość usunięcia soczewki fakijnej w dowolnym momencie, na przykład wtedy, gdy wada wzroku się pogłębi.

Jaką metodę korekcji wzroku wybrać?

Kliniki okulistyczne polecają sportowcom przede wszystkim dwa rozwiązania: laserową korekcję oczu lub wszczepienie soczewki fakijnej. Ciekawostką jest, że oba zabiegi posiadają certyfikat FDA i są dopuszczone dla pilotów NASA oraz akceptowane przez polskie służby mundurowe. W obu przypadkach korekcję przeprowadza się u osób ze stabilną wadą od co najmniej 12 miesięcy.

Laserowa korekcja wzroku

Korekcja wzroku laserem polega na zmianie kształtu rogówki przy użyciu lasera excimerowego lub femtosekundowego. Wskutek zabiegu załamywane przez rogówkę promienie padają na siatkówkę w taki sposób, że tworzą wyraźny obraz. Zabieg laserowy jest bezbolesny (znieczulenie miejscowe), a cała procedura trwa ok. 20 sekund.

Laserowa korekcja wzroku jest wykonywana u osób z następującymi wadami:

• krótkowzroczność od -0,5D do -10D,
• dalekowzroczność od +0,5D do +6D,
• astygmatyzm od 0,5D do 6D.

Zabieg korekcji laserowej można przeprowadzić u osób z anomaliami i chorobami tęczówki oraz wysokim kątem przesączania, co jest przeciwwskazaniem do wszczepienia soczewki fakijnej. Laserowej korekcji wzroku nie wykonuje się jednak u pacjentów z cienką rogówką i zespołem suchego oka.

Korekcja oczu za pomocą soczewek fakijnych

Ta nieco mniej popularna metoda korekcji wzroku jest często wybierana jako alternatywa dla zabiegu laserem. Wynika to z faktu, że soczewki fakijne redukują większy zakres wad niż laser:

• krótkowzroczność od -0,5D do -20D,
• dalekowzroczność od +0,5D do +10D,
• astygmatyzm od 0,5D do 6D.

Zabieg można również przeprowadzić u osób z cienką rogówką, stożkiem rogówki i zespołem suchego oka, co jest niemożliwe w przypadku korekcji laserowej. W przeciwieństwie do zabiegu laserowego wszczepienie soczewki fakijnej jest metodą w pełni odwracalną. Procedura jest bezbolesna (znieczulenie miejscowe) i trwa ok. 15 minut. Na soczewki fakijne zdecydowali się m.in. kolarz Tom Danielson i kierowca motocyklowy Thomas Lüthi.

Wada wzroku a przeciwwskazania do uprawiania sportu

Sporty kontaktowe i wysiłek wymagający napinania mięśni górnej części ciała (np. podnoszenie ciężarów) przyczyniają się do znacznego wzrostu ciśnienia. Oznacza to, że tego typu aktywność może doprowadzić do rozerwania siatkówki, a w efekcie do nieodwracalnej utraty prawidłowego widzenia.

Wyżej wymienionych sportów powinny unikać osoby znajdujące się w grupie ryzyka:

• ze stwierdzoną degeneracją siatkówki,
• z przypadkami odwarstwienia siatkówki w rodzinie,
• z krótkowzrocznością degeneracyjną,
• z przebytymi urazami oka (np. po uderzeniu piłką),
• ze stwierdzonym podwichnięciem soczewki.

Duży wysiłek fizyczny może mieć niekorzystny wpływ na istniejące wady wzroku – pogłębiać problem, powodować uczucie dyskomfortu, a nawet przyczyniać się do złego samopoczucia, w tym zawrotów głowy i migren.