Antywitamina to substancja, która hamuje lub całkowicie blokuje działanie witamin. Jest ona podobna do witaminy pod względem składu i struktury chemicznej, ale wykazuje przeciwne działanie na organizm i ma nieco inne właściwości. Podobieństwo struktury umożliwia antywitaminie zastąpienie witaminy w organizmie, a co za tym idzie ingerencję w niektóre układy biologiczne. Antywitaminy mogą działać na kilka sposobów. Mogą być inhibitorami kompetycyjnymi (np. antywitamina K) oraz inhibitorami enzymów biorących udział w aktywacji witamin (np. metotreksat). Tworzą również z witaminami nierozpuszczalne związki kompleksowe, przez co przestają właściwie działać i są wydalane wraz z moczem, czego przykładem może być hydrazyd kwasu izonikotynowego.
Każda witamina ma swoją antywitaminę, która może zablokować jej działanie. Niektóre mają ich kilka, co ogranicza ich przyswajalność w organizmie. Ale pojęcie antywitamina nie powinno nam się kojarzyć tylko negatywnie, gdyż np. metotreksat będący antywitaminą kwasu foliowego bywa wykorzystywany w leczeniu nowotworów, a jego zastosowanie niesie za sobą pozytywne rezultaty dla osoby chorej. Sprawdź, co to są antywitaminy, czy antywitaminy jako leki mogą przyczynić się do poprawy zdrowia, a także w jakich produktach spożywczych są antywitaminy.
Czym są antywitaminy?
Pojęciem antywitaminy określana jest niejednorodna grupa różniących się między sobą sposobem działania substancji. Tak jak już zostało wcześniej wspomniane, można wyróżnić 3 typy antywitamin: inhibitory kompetencyjne, inhibitory enzymów oraz związki blokujące prawidłowe działanie witamin wskutek związania się z nimi.
Antywitaminy wstrzymują proces aktywizacji witamin w organizmie ludzkim. Nie ma znaczenia fakt, iż organizmy są nadal dostarczane do naszego organizmu, ponieważ antywitaminy uniemożliwiają ich pobranie i właściwe wykorzystanie. Przez to, że niektóre z antywitamin tworzą z odpowiednimi witaminami nierozerwalne związki, przez co te witaminy nie mogą normalnie działać, organizm jest zmuszony do ich usunięcia wraz z moczem.
Główne antywitaminy
- neopirytiamina (antywitamina witaminy B1) – prowadzi do zaburzeń w układzie nerwowym, skutkuje chorobą beri-beri
- chlororyboflawina (antywitamina witaminy B2) – powoduje powstanie zajadów, łojotoku, światłowstrętu i hamuje wzrost
- kwas tiopanowy (antywitamina witaminy B5) – skutkuje wzmożoną sennością, zmęczeniem i osłabieniem organizmu, pojawiają się też bóle głowy, drażliwość i zwiększenie podatności na infekcje
- 4-deoksypirydoksyna (antywitamina witaminy B6) – może prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych
- sulfonamidy / kwas p-aminosalicylowy / aminopteryna i ametopteryna (antywitaminy kwasu foliowego) – wykorzystywane jako leki przeciwnowotworowe
- kwas glikoaskorbinowy (antywitamina witaminy C) – może wywoływać szkorbut (choroby wynikającej z niedoboru witaminy C)
- melitoksyna (antywitamina witaminy K) – obniża krzepliwość krwi
- 3-acetylopirydyna / kwas pirydyno-3-sulfonowy (antywitaminy witaminy PP)
Właściwości antywitamin
Właściwości witamin i antywitamin niewiele mają ze sobą wspólnego. Na pozór wydawać by się mogło, że obecność antywitamin w organizmie niesie za sobą więcej złego aniżeli dobrego, jednak okazuje się, że związki te z uwagi na ich specyficzne działanie, znajdują zastosowanie nawet w lecznictwie. Są wykorzystywane w medycynie, czego dobrym przykładem może być antywitamina K. Występuje ona w formie leków obniżających krzepliwość krwi, zwanych warfaryną i acenokumarolem. Specjaliści wykorzystują antywitaminę K w terapiach trzepotania i migotania przedsionków, jak również w leczeniu nadciśnienia tętniczego, cukrzycy i nieprawidłowościach funkcji skurczowej lewej komory oraz objawowej niewydolności serca u osób powyżej 75 roku życia. Może być stosowana zarówno u osób ze sztucznymi protezami zastawek, reumatyczną wadą zastawki mitralnej, jak również u osób po przebytym zawale.
Ale nie tylko antywitamina K niesie ulgę w bólu. Kolejnym przykładem pozytywnego działania antywitamin na organizm jest metotreksat będący antywitaminą kwasu foliowego. Bywa wykorzystywany w przebiegu chorób nowotworowych, łuszczycy i chorób reumatoidalnych. Warto w tym miejscu wspomnieć też o substancji o nazwie izoniazyd, wykorzystywanej do leczenia gruźlicy. Hamuje działanie witaminy B6, a także aktywność NADH w komórkach bakterii wywołujących chorobę. Niektóre z antywitamin wykazują również wysoką skuteczność w leczeniu zmian bakteryjnych.
Czy antywitaminy to nasz wróg?
Antywitaminy absolutnie nie są wrogiem dla naszego organizmu pod warunkiem, że dostarczamy mu ich w odpowiednich dla niego ilościach. Przy leczniczym zastosowaniu witaminy K dosyć istotne są też przeciwwskazania, takie jak aktywne krwawienia lub duże ryzyko krwawienia, skaza krwotoczna, guz mózgu, ciężka niewydolność wątroby czy niekontrolowane nadciśnienie tętnicze, które uniemożliwiają świadome zaaplikowanie antywitaminy K.
Antywitaminy – dieta i na co zwrócić uwagę?
Antywitaminy bywają szkodliwe ale tylko wtedy, gdy są dostarczane organizmowi w ilościach większych w porównaniu z innymi witaminami. Ze względu na fakt, że witaminy nie są w organizmie ludzkim syntetyzowane, muszą być mu dostarczane wraz z pożywieniem. Uboga w składniki odżywcze dieta prowadzi do deficytu poszczególnych witamin w organizmie. Gdy dojdzie do awitaminozy najczęściej decydujemy się na zmianę diety, celem uzupełnienia niedoborów. Trzeba jednak mieć świadomość tego, że obfitujące w dobre dla zdrowia witaminy owoce i warzywa pełne są też związków, o których mowa w tym artykule.
Jak się zatem okazuje, znaczenie dla naszego organizmu ma nie tylko jakość dostarczanych mu produktów pochodzenia naturalnego ale też ich ilość, która powinna być zgodna z piramidą zdrowego żywienia. Bilans musi wypadać z korzyścią dla witamin, których musi być w organizmie więcej niż antywitamin. W przypadku potwierdzonego wynikami badań niedoboru którejś z witamin warto sięgnąć po suplementy diety dostarczające organizmowi zbilansowaną dawkę składników odżywczych, witamin i minerałów.
Źródło:
http://piekno24.pl/antywitamina-wrog/
http://www.odzywianie.info.pl/przydatne-informacje/artykuly/art,antywitaminy-w-zywnosci.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Antywitamina
