Każdy z nas słyszał o witaminie F, nie wszyscy jednak wiedzą, że nie jest to witamina w ściśle medycznym znaczeniu tego słowa. Witamina F jest kolejną z koniecznych do życia w zdrowiu witamin. Jest to mieszanina niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (tzw. NNKT). Związek ten znalazł zastosowanie w kosmetyce, gdyż wykazuje znakomity wpływ na kondycję skóry – regeneruje ją, chroni przed szkodliwym działaniem wiatru i mrozu, a także opóźnia procesy starzenia. Lecznicze właściwości witaminy F sprawiają, że jest ona wykorzystywana również w medycynie, do leczenia chorób o podłożu dermatologicznym, np. trądziku. Witamina F przyczynia się do obniżenia masy ciała i wzrostu płodności, wspomaga również pracę mózgu i funkcjonowanie układu krążenia. Produkty bogate w niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe to przede wszystkim oleje, ryby, orzechy i migdały. Jak witamina F działa na organizm? Jakie produkty są jej źródłem? Jakie są przyczyny i skutki niedoboru oraz nadmiaru witaminy F w organizmie? Tego wszystkiego dowiesz się z dalszej części artykułu.
Znaczenie witaminy F (NNKT) dla organizmu
Najważniejszą informacją jest, że egzogenne kwasy tłuszczowe nie mogą być syntetyzowane w organizmie zwierzęcym, w tym również człowieka, dlatego muszą być dostarczane wraz z pożywieniem. W skład witaminy F wchodzi odpowiednia proporcja kwasów tłuszczowych, w tym kwasu alfa-linolenowego (ALA) z grupy omega-3 będącego prekursorem kwasu DHA i EPA oraz kwasu linolowego (LA) z grupy omega-6 będącego prekursorem kwasu arachidonowego – trzeciego kwasu składającego się na zespół NNKT.
Tak jak już zostało wcześniej wspomniane, witamina F regeneruje skórę i opóźnia procesy starzenia, prócz tego wykazuje także inny wpływ na organizm. Jej działanie polega przede wszystkim na hamowaniu reakcji organizmu przeciwko własnym antygenom, co jest istotne dla alergii i chorób z grupy „autoagresji” czyli takich, w których organizm traktuje sam siebie jak wroga na skutek nieprawidłowej oceny procesów i wystosowania niewłaściwej odpowiedzi na nie. Witamina F przeciwdziała infekcjom i podnosi odporność na zakażenia. Jest ważna w profilaktyce zawałów serca i udarów mózgu.
Właściwości witaminy F – kto/kiedy powinno się nią szczególnie wspomóc?
Najważniejsze funkcje witaminy F:
- zapobiega powstawaniu zmian zapalnych skóry
- przyspiesza gojenie ran i regenerację naskórka
- usprawnia funkcjonowanie gruczołów łojowych skóry
- łagodzi zmiany trądzikowe
- zapobiega przesuszaniu się skóry
- hamuje procesy starzenia skóry
- chroni skórę przed szkodliwym wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych
- korzystnie wpływa na stan włosów
- chroni wątrobę oraz nerki przed stłuszczeniem i marskością
- przyspiesza spalanie tłuszczów i przyczynia się do obniżenia masy ciała
- hamuje zmiany zwyrodnieniowe
- zapobiega odkładaniu się złogów nabłonkowo – organicznych w drogach żółciowych i moczowych
- zwiększa płodność
- przedłuża żywotność erytrocytów
- zapobiega powstawaniu zmian miażdżycowych
- obniża poziom cholesterolu we krwi
- korzystnie wpływa na oczy
Wskazaniem do suplementacji witaminą F jest łuszczyca, wypryski alergiczne, odparzenia u niemowląt (w tym również pieluszkowe zapalenie skóry), odleżyny, liszaje, toczeń rumieniowaty, owrzodzenia, nadżerki i trądzik.
Witamina F – niedobór i skutki niedoboru
Niedobór wielonienasyconych kwasów tłuszczowych przyczynia się do zwiększenia podatności na infekcje, może doprowadzić do powstania zmian miażdżycowych, jak również powoduje zaburzenia gospodarki cholesterolowej i zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego. Może też być przyczyną niepłodności, a jeśli wystąpi w czasie ciąży może doprowadzić do powstania wad rozwojowych płodu.
Awitaminoza witaminy F wywiera niekorzystny wpływ na trwałość błon komórkowych powodując:
- zaczerwienienie i zmiany skórne
- łuszczenie się naskórka
- nadmierny łojotok
- pękanie kącików ust i warg
- wypadanie włosów
- łamliwość paznokci
- stany zapalne spojówek i powiek
- skłonność do wyprysków
W przypadku długotrwałego niedoboru witaminy F mogą wystąpić dodatkowo krwotoki z nosa, zahamowanie regeneracji nabłonków, pękanie naczyń krwionośnych, nadżerki lub skłonność do nadżerek, zaburzenia w produkcji plemników oraz bolesne miesiączki.
Witamina F – hiperwitaminoza witaminy F
Nie tylko niedobór ale też nadmiar witaminy F może wykazywać negatywny wpływ na organizm. Nadmierne spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zmniejsza odporność organizmu i spowalnia gojenie się ran oraz regenerację naskórka. U osób z nadwyżką zwiększa się również ryzyko skazy krwotocznej i cukrzycy. Dieta obfitująca w kwasy z rodziny omega-6 i omega-9 przyczynia się do zwiększenia ryzyka powstawania raka (m.in. jelit, sutka i prostaty), natomiast kwasy z serii omega-3 wykazują działanie przeciwnowotworowe. Dlatego trzeba zwracać szczególną uwagę na proporcje wszystkich tych kwasów w codziennej diecie.
Witamina F – najlepsze źródła - produkty, które są źródłem kwasu witaminy F - Witamina F – suplementacja
Organizm ludzki wykazuje zapotrzebowanie na znacznie większe ilości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych niż wszystkich innych witamin i mikroelementów razem wziętych. Mając na uwadze fakt, że nie mogą one być syntetyzowane w organizmie, należy dostarczać je wraz z pożywieniem. Witamina F naturalnie występuje w olejach (migdałowym, z pestek dyni, arachidowym, lnianym, słonecznikowym), tranie i oliwie z oliwek. Można znaleźć ją również w kiełkach pszenicy, pestkach słonecznika, nasionach dyni czy migdałach. Duże jej pokłady są w rybach morskich, pełnym mleku, soi i awokado.
Witamina F (NNKT) w kosmetyce
Dzięki swoim dobroczynnym właściwościom witamina F znalazła zastosowanie przede wszystkim w kosmetyce. Okazuje się, że niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe są składnikiem wielu struktur ludzkiego ciała oraz regulują szereg zachodzących w organizmie procesów. Ich obecność zaobserwowano w cemencie międzykomórkowym, są one też częściowo wbudowane w struktury ceramidów. Nie brakuje ich także w sebum (ludzkim łoju), którego skład regulują. Dodatkowo NNKT są początkiem łańcucha ważnych procesów zachodzących w skórze człowieka, dlatego tak ważne jest by w organizmie znajdowało się odpowiednie ich stężenie. Po kosmetyki z witaminą F powinny sięgać wszystkie te osoby, które chcą zachować młodość, gdyż opóźnia ona procesy starzenia się organizmu. Nakładane na skórę chronią przed szkodliwym działaniem mrozu czy wiatru, który czasami mocno ją przesusza. Poza tym witamina F łagodzi zmiany trądzikowe, dlatego jest szczególnie zalecana osobom zmagającym się z problemami o podłożu dermatologicznym.
Witamina F – dawkowanie i zalecane dzienne spożycie
Witaminę F na tle pozostałych witamin wyróżnia to, że zapotrzebowanie na nią nie jest zależne ani od wieku ani od płci. Bardzo istotne jest, ile nasz organizm wchłania z tego co spożyje. I tak NNKT dostarczone organizmowi w normalnej formie czyli w formie ciała oleistego wchłaniają się jedynie w ¼, a pozostałe ¾ przechodzi do stolca i ulega wydaleniu. Wniosek z tego taki, że aby organizm mógł wchłonąć od 7 do 16 gram witaminy F należałoby spożyć od 28 do 64 gramów oleju, czyli około 4 łyżek stołowych. W przeliczeniu na tabletki byłoby to od 56 do 128 sztuk. Taka ilość mogłaby wywołać odruch przeczyszczający.
Dotychczas przeprowadzone badania wykazały, że zapotrzebowanie na niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe wynosi 10% codziennej diety, co stanowi około 70µg. Zatem zalecane dzienne spożycie niezbędnej naszemu organizmowi witaminy F zaspokajają już 2 stołowe łyżki oleju lub 12 ziarenek słonecznika.
Źródło:
http://www.ekologia.pl/kobieta/zdrowie/witamina-f-nnkt-przyczynia-sie-do-obnizenia-masy-ciala-i-wzrostu-plodnosci,21511.html
https://www.vismaya-maitreya.pl/naturalne_leczenie_witamina_f.html
http://www.biomedical.pl/witaminy-i-mineraly/witamina-f-6621.html
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/witamina-f-zastosowanie-w-kosmetyce-i-nie-tylko-dzialanie-witaminy-f_43671.html
http://longevitas.pl/co-to-jest-witamina-f/
