Nasiona chia wytwarzane są przez szałwię hiszpańską, która była znana już w czasach prekolumbijskich. Aztecy wykorzystywali nasiona jako produkt spożywczy, ale też dopatrywali się w nich cudownych mocy leczniczych i używali ich do produkcji farb i leków. Do Europy dotarły stosunkowo późno, bo dopiero w 2009 roku.
Popularna na całym świecie roślina znana jest pod nazwą szałwia hiszpańska, a jej potoczna nazwa to właśnie „chia” i pochodzi ona od słowa „chian”, co po przetłumaczeniu z języka nahuatl znaczy „oleisty”. Posiada długie i szerokie liście oraz białe lub fioletowe kwiaty. Owoce szałwii hiszpańskiej bogate są w małe, kształtem przypominające owal ziarenka, o długości nie większej niż 2mm. Obecnie nasiona chia szczególną sławą cieszą się wśród tych, którzy na co dzień preferują zdrowy tryb życia i stosują zdrową dietę.
Nasiona chia kojarzone są głównie ze swych niesamowitych wartości odżywczych i właściwości zdrowotnych. Zawierają spore ilości kwasów omega-3, a także są bogate w wapń. Kryją w sobie ogromny potencjał odżywczy, dlatego zalicza się je do grona superfoods, czyli wyjątkowo odżywczych produktów odżywczych (więcej na ten temat znajdziesz tutaj: https://diagnozujmy.pl/superfoods-cz1/ i tutaj: https://diagnozujmy.pl/superfoods-cz-2/). Sprawdź, jakie są właściwości nasion chia oraz jak przygotować nasiona chia.
Właściwości nasion chia
Mówi się, że nasiona chia zawierają w sobie większe pokłady kwasu omega-3 (30%) niż uchodzący za ich prawdziwą skarbnicę hodowlany łosoś atlantycki. Są też bogate w kwasy omega-6 (40%). Oba te kwasy występują w takich ilościach, że spożywanie nasion chia idealnie zaspokoi dzienne zapotrzebowanie na nie. Dodatkowo posiadają więcej wapnia niż samo mleko i żelaza więcej niż słynący z niego szpinak. W nasionach chia jest wysoka zawartość pełnowartościowego białka, które jest szczególnie ważne w diecie wegetarian i wegan.
Oprócz tego zawierają długołańcuchowe nienasycone trójglicerydy (LCT), mające ogromne znaczenie w żywieniu człowieka. Ponadto odznaczają się wysoką zawartością potasu, błonnika, magnezu i fosforu. Dzięki obecności kwasu chlorogenowego, kawowego oraz flawonoidów, nasiona chia są cennym źródłem hamujących działanie wolnych rodników przeciwutleniaczy. Bez dwóch zdań nasiona chia są źródłem potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania witamin i minerałów.
Nasiona chia – zastosowania
Obecne w nasionach chia antyoksydanty zapobiegają rozwojowi nowotworów. Skutecznie zmniejszają ryzyko rozwoju raka piersi, ale niestety istnieje przypuszczenie, że zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka prostaty. Jak już zostało wcześniej wspomniane, nasiona chia obfitują w kwasy omega-3, które usprawniają pracę mózgu, poprawiają pamięć i koncentrację, dlatego ich przyjmowanie zaleca się szczególnie uczniom, studentom i innym osobom na co dzień trudzącym się pracą umysłową.
Co więcej, wspomagają układ nerwowy – uspokajają i wyciszają, a nawet mogą wspomóc w leczeniu objawów depresji. Nasiona chia są dobre także dla osób starszych, gdyż mogą zapobiec rozwojowi demencji, w tym chorobie Alzheimera. Dodatkowo wspomagają funkcjonowanie wzroku u osób w każdym wieku, a u seniorów uniemożliwiają rozwój zwyrodnienia plamki żółtej. Pozytywami płynącymi z racji jedzenia nasion chia powinny zainteresować się także przyszłe mamy, gdyż obecne w nich kwasy omega-3 są odpowiedzialne za prawidłowy rozwój dziecka.
Ale to nie wszystko. Nasiona chia mogą też zapobiec chorobom serca i nadciśnieniu, a to wszystko dzięki wielokrotnie docenionym już kwasom omega-3. Pozytywnie wpływają one na układ sercowo-naczyniowy oraz wspólnie z błonnikiem przyczyniają się do obniżenia poziomu „złego” cholesterolu LDL w organizmie i trójglicerydów, a także do zwiększenia stężenia „dobrego” cholesterolu HDL. Skutek tego jest taki, że u danej osoby występuje mniejsze ryzyko zachorowania na miażdżycę i liczne choroby serca, np. chorobę wieńcową. Nasiona chia są też bogate w potas, który przyczynia się do regulowania ciśnienia tętniczego krwi. Niedawno przeprowadzone badania udowodniły nawet, że szałwia hiszpańska pozwala kontrolować u cukrzyków poziom białka C reaktywnego, który jest markerem stanu zapalnego. Jego wysokie stężenie świadczy o ryzyku wystąpienia zawału mięśnia sercowego lub udaru mózgu.
Obecny w nasionach chia błonnik nie tylko zapobiega chorobom serca, lecz również usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego – skutecznie wspomaga proces trawienia i pobudza perystaltykę jelit. Reguluje częstość wypróżnień, przeciwdziałając tym samym zaparciom i wszelkiego rodzaju trudnościom w wypróżnianiu. Wspomaga też rozwój fizjologicznej flory bakteryjnej i zmniejsza ryzyko rozwoju raka jelita grubego. Trzeba jednak zaznaczyć, że nasiona chia nie powinny być spożywane w stanach zapalnych jelit i innych chorobach przewodu pokarmowego.
Wieloletnie badania nad nasionami chia wykazały, że dieta bogata w błonnik (którego w nasionach chia jest całkiem sporo) zapobiega wielu chorobom cywilizacyjnym, w tym cukrzycy typu 2. Przypuszcza się, że pozytywne skutki jedzenia nasion chia będzie można dostrzec także u diabetyków. Z opublikowanych w 2009 roku w „British Journal of Nutrition” badań wynika, że nasiona chia podawane szczurom z cukrzycą pomagały normalizować oporność na insulinę, przy jednoczesnym zmniejszeniu zawartości tłuszczu i cholesterolu we krwi. Nasiona chia są też uwielbiane przez osoby odchudzające się, gdyż po połączeniu z wodą pęcznieją, w związku z czym wypełniają żołądek i na długo dają uczucie sytości. Dzięki temu je się dużo mniej i można stracić na wadze kilka dobrych kilogramów.
Gdzie kupić nasiona chia?
Nasiona chia można kupić w wielu sklepach internetowych czy stacjonarnych. Dosyć istotną jednak informacją jest fakt, że nasiona chia kupowane w sklepach mogą zawierać rozmaite alergeny: gluten, orzeszki ziemne i inne orzechy, sezam, soję oraz mleko (w tym laktozę) ze względu na produkcję w zakładzie, gdzie paczkowane są surowce zawierające wszystkie wyżej wymienione alergeny, dlatego trzeba dokładnie przyglądać się temu, co jest napisane na opakowaniu kupowanego przez nas produktu. Cena w dużej mierze uzależniona jest od wielkości opakowania. Nasiona chia coraz częściej znaleźć można również w sklepach ze zdrową żywnością, sklepach z suplementami i odżywkami dla sportowców, a także w lepiej wyposażonych supermarketach na półkach ze zdrową żywnością. Oczywiście jedyną możliwą formą, w jakiej można nabyć szałwię hiszpańską są jej nasiona.
Jak jeść nasiona chia?
Nasiona chia można spożywać na wiele różnych sposobów. Dodaje się je całe lub zmielone do musli, jogurtów, sałatek, puddingów, owsianek, czy wypieków. Z powodzeniem można je też namoczyć w wodzie lub mleku by napęczniały i wykorzystać jako naturalny zagęszczacz do zup. Ze zmielonych nasion można przyrządzić budyń lub dodać do wypieku chleba czy jako zamiennik bułki tartej. Niektórzy jedzą nasiona chia jako przekąskę lub posypują nimi kanapkę. Doskonale będą smakować też w omletach i naleśnikach.
Do swojej diety można też wprowadzić olej z nasion chia, który doskonale sprawdzi się w sałatkach, jednak nie nadaje się do smażenia. Poddany obróbce termicznej straci większość swoich składników odżywczych i właściwości.
Nasiona chia – przepisy
Przepisy z wykorzystaniem nasion chia to idealne rozwiązanie dla osób zmagających się ze zbędnymi kilogramami, preferujących zdrową dietę lub mających problemy ze zdrowiem. Są one zdrowe, mają mało kalorii i są niezwykle proste w przygotowaniu. Oto jeden z nich:
Nasiona chia – deser (pudding)
Składniki na 4 porcje:
- 5 pełnych łyżek nasion chia
- 400ml dowolnego mleka
- 1 łyżka miodu
- świeże owoce (ilość i rodzaj wedle uznania)
Zacznij od wsypania nasion chia do miski, następnie dodaj łyżkę miodu lub dowolnego syropu, zalej całość mlekiem i dokładnie wymieszaj. Odstaw na kilka minut. Ponownie zamieszaj i rozlej do miseczek lub pucharków. Po przelaniu do naczyń odstaw je na kilka godzin do lodówki, żeby deser się schłodził. Podawaj z ulubionymi owocami. Smacznego!
Źródło:
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/medycyna-niekonwencjonalna/nasiona-chia-wlasciwosci-i-wartosci-odzywcze-jak-jesc-chia_36493.html
http://bonavita.pl/nasiona-chia-kalorie-zastosowanie-i-cudowne-wlasciwosci-pokarmu-aztekow