Żelazo to jeden z najważniejszych mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Zarówno niedobór jak i nadmiar żelaza w organizmie może być niebezpieczny dla zdrowia, może to prowadzić do rozwoju wielu niebezpiecznych schorzeń, a w skrajnych przypadkach nawet śmierci.

Hemochromatoza jest jednostką chorobową będąca wynikiem nadmiernego gromadzenia się żelaza w organizmie. Do zaburzeń dochodzi na poziomie gospodarki regulującej poziom żelaza, z czego wynika późniejsze odkładanie tego pierwiastka w narządach miąższowych, uszkodzenie ich oraz niewydolność.

HEMOCHROMATOZA A DIETA

Najczęściej u chorych stosuje się upusty krwi, ale należy pamiętać, iż odpowiednia dieta stosowana u chorego jest bardzo ważnym elementem wspomagającym leczenie. Na regulację poziomu żelaza w organizmie mamy wpływ samą dietą ze względu na czynniki zmniejszające jego przyswajalność z pożywienia jak i ograniczenie produktów bogatych w ten pierwiastek. Poniżej zostały omówione zasady, którymi powinien kierować się pacjent chorujący właśnie na hemochromatozę.

Zakaz spożywania alkoholu; etanol zwiększa przyswajalność żelaza, ponadto czerwone wino jest źródłem omawianego pierwiastka.

Należy pamiętać, aby nie łączyć w jednym posiłku produktów bogatych w żelazo oraz witaminę C, która zwiększa jego przyswajalność.

Stosowanie diety według zaleceń produktów wskazanych oraz przeciwwskazanych ze względu na zawartość żelaza.

PRODUKTY WSKAZANE

• Mleko i przetwory mleczne; sery, jogurty, kefiry – produkty są źródłem wapnia, który hamuje wchłanianie żelaza,
• Makarony, kasze, ziarna zbóż – są źródłem błonnika, który również będzie ograniczał przyswajalność żelaza w organizmie,
• Ziemniaki,
• Niektóre owoce – z wyłączeniem bogatych w witaminę C i odpowiednio skomponowane w posiłku tak, aby nie nasilały wchłaniania żelaza,
• Kawa i herbata – ze względu na zawartość taniny również ograniczają wchłanianie żelaza.

PRODUKTY PRZECIWSKAZANE

• Czerwone mięso; wołowina, wieprzowina, cielęcina – bogate źródło żelaza hemowego,
• Podroby; wątroba, nerki, wędliny, pasztety, żółtka jaj,
• Ryby,
• Szpinak, rośliny strączkowe, suszone morele, śliwki,
• Mak, nasiona dyni, kiełki pszenicy, płatki owsiane, czekolada.

PODSUMOWANIE

Powyżej zostały przedstawione przykładowe zalecenia żywieniowe, według których należy kierować jadłospis dla pacjenta z hemochromatozą. Bardzo ważną kwestią jest edukacja samego pacjenta, tak, aby sam był w stanie komponować swoje posiłki z ograniczeniem zawartości żelaza w diecie oraz jego przyswajania. Dla dietetyków natomiast bardzo istotna jest ciągła nauka, a tu przydatne będą na pewno kursy dla dietetyków, dzięki którym mamy możliwość rozwoju, dyskusji z innymi dietetykami oraz podzielenia się własnymi doświadczeniami a także korzystanie z nowoczesnego programu dla dietetyków.